AA Küresel ısınma, son yıllarda ülkemizde de tarım başta olmak üzere yaşamın birçok alanını olumsuz etkiliyor. Bilim insanları ise ziraî eserlerin kuraklık tehlikesine karşı daha güçlü hale gelmesi için çalışmalar yapıyor. Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Balkaya’nın yürütücülüğünü yaptığı “Yüksek Sıcaklık ve Kuraklık Streslerine Dayanıklı/Tolerant Nitelikli Biber (Capsicum chinense) Çeşit Adaylarının Geliştirilmesi Projesi” ile yüksek sıcaklık ve kuraklık gerilimine sağlam biberlerin yetiştirilmesi amaçlanıyor. Balkaya, yüksek sıcaklık ve kuraklık gerilimine güçlü “capsicum chinese” tipi biberler yetiştirilmesi projesini anlattı.
“Kuraklık geriliminden etkilenmeyecek biber çalışmaları” Proje hakkında bilgi veren Prof. Dr. Ahmet Balkaya, kuraklık geriliminden etkilenmeyecek biber çalışmalarını şöyle dile getirdi:Küresel ısınma nedeniyle son dönemlerde özellikle bitkisel üretimde en önemli zarar veren gerilim faktörlerinden bir tanesi yüksek sıcaklık gerilimi ve başkası de su geriliminden kaynaklanan kuraklık gerilimidir. Biz de özellikle zerzevat cinsleri içerisinde büyük ekonomik pahası olan biber bitkisinde 2018 yılından beri ‘capsicum chinese’ çeşidine ait biber genotiplerinde yurt dışından getirdiğimiz nitelik malzemelerle öncelikle morfolojik ve moleküler karakterizasyonu yaptık. Daha sonra bu gereci homojinetesini sağladıktan sonra nitelik gereç haline getirdik.
TÜBİTAK projesi yürütülüyor Yürütmüş olduğumuz TÜBİTAK projesi ile birlikte üniversite özel sektör iş birliği çerçevesinde elimizdeki 20 tane nitelikli ‘capsicum chinese’ cinsine ait sınırlarının yüksek sıcaklık kıymetlerine dayanıklılıklarının, su gerilimine dayanaklıklarının belirlenmesi ve bunların hem hibrit biber çeşit ıslah programlarında kıymetlendirilerek yerli hibrit biber tohum üretim programlarında kullanılması aynı vakitte da ülkemizde ilk sefer aşılı biber fidesi üretimine uygun nitelik anaçların geliştirilmesi yolunda bir proje yürütmekteyiz.
“Dünyada zerzevat sanayisinde kıymetlendirilmesi mümkün” Balkaya, Capsicum chinese tipi özellikle dünyada kültüre alınan 5 tane çeşitten bir tanesi olduğunu belirterek şu bilgileri verdi:Anavatanı baktığımızda Peru, Orta Amerika, Guatemala kökenli bir çeşittir. Brezilya’da çok yaygın olarak yetiştirilen bir tıp.
Dünyadaki en acı biber tiplerinde bir adedini oluşturuyor. Bizim de bu gereci seçmemizdeki en önemli neden özellikle gerek düşük sıcaklığa gerek hastalıklara dayanıklılık özellikleri tarafından önemli bir genetik malzemedir.
“Dünyada sos endüstrisinde ve kurutmalık eserlerde kıymetlendirilmesi mümkün” Dünyada sos endüstrisinde ve kurutmalık eserlerde kıymetlendirilmesi mümkündür.
Aynı vakitte Antalya’da bulunan yerli tohumculuk firması ile burada yürüttüğümüz çalışmalarda öne çıkan genotipleri biz yaz aylarında özellikle Antalya’da meyve randıman potansiyellerini, kalite özellikleri istikametinden inceliyoruz. Bu çalışmayı sadece bahçe bitkileri olarak yürütmüyoruz.
“Projemiz yaklaşık 1,5 yıl sonra sonuçlanacak” Dayanıklı olarak belirlediğimiz genotiplerde biyokimyasal tahlillerden yararlanarak dayanıklılık seviyelerini tam olarak ortaya koyuyoruz. Bu çerçevede biyoteknoloji kısmıyla birlikte çalışıyoruz.
Burada elde ettiğimiz tüm genotipleri en son evrede da anaç potansiyelinin değerlendirmesine yönelik olarak kök yapılarını inceleyeceğiz. Böylece biz ülkemiz için önemli bir tıp olan ‘capsicum chinese’ genotiplerin kültür biberleri ile melezleme programlarından kıymetlendirerek yerli hibrit çeşitlilerini geliştirmiş olacağız. Projemiz yaklaşık 1,5 yıl sonra sonuçlanacak.
Buradan çıkan malzemeleri yerli tohum sektörüne kazandırmayı hedefliyoruz. Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
03:32
