İnternet, bilgisayar, akıllı telefon gibi dijital teknolojilerle aşırı seviyede temas kurulması ve vaktin büyük kısmının bunlrla geçirilmesi ‘dijital bağımlılık’ olarak isimlendiriliyor. “Bu bağımlılığın farkında olmak ve uygun tedbirleri almak, sağlıklı ve istikrarlı bir dijital yaşam açısından önemli” diyen Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Programları ve Öğretim kısmı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tuncay Dilci, hem yaz tatilindeki öğrenciler hem de toplumun tüm kesitleri açısından internetin doğru ve sağlıklı kullanılmaması halinde ortaya çıkabilecek problemleri 5 hususta sıralıyor:
GERÇEK HAYATI ETKİLİYOR
1- Zaman yönetimi: Dijital teknolojilere aşırı bağımlı olan kişiler zaman kavramını kaybedebilir, gerçek omurdaki çalışma veya öğrenme süreçlerinde daha az verimli olurlar.
2- Sosyal ilişkiler: Dijital bağımlılık, gerçek hayattaki sosyal ilgileri olumsuz etkileyebilir. Kişi, sanal dünyada daha fazla zaman geçirmek istediği için sosyal paylaşımlardan ve gerçek beşerlerle bağlantıdan uzaklaşabilir.
3- Sağlık problemleri: Uzun müddetli bilgisayar veya telefon kullanımı, göz yorgunluğu, uyku bozukluğu, baş ve boyun ağrıları gibi meselelere neden olabilir. Ayrıca, hareketsiz bir yaşam biçimi obeziteye de kapı ortalar.
4- Psikolojik etkiler: Dijital bağımlılık, depresyon, tasa ve gerilim gibi psikolojik sıkıntılara da neden olabilir. Sanal dünyada daima olarak beğeni ve onay arayışı içinde olan bir birey, gerçek hayatta tatmin edici ilişkiler kurma konusunda zorluk yaşayabilir.
5- Aşırı bilgi yüklenmesi: İnternetin sonsuz kaynakları, kullanıcıların daima olarak bilgi bombardımanına maruz kalmasına neden olabilir. Bu da bilişsel fonksiyonların zayıflamasına yol açabilir.
DİJİTAL GÜVENLİK ÖNEMLİ
“Aileler çocuklarına dijital aygıtları doğru ve istikrarlı bir şekilde kullanmayı öğretmeli ve bu konuda sınırlamalar getirmeli. Dijital güvelikle ilgili bilinçlenme ve tedbirler almak, ailelerin çocuklarının geleceğini korumasına yardımcı olabilir” diyen Prof. Dr. Dilci bu bahisteki tekliflerini de şöyle sıralıyor:
1- SAKLILIK AYARLARI
Hesaplarınızın zımnilik ayarlarını düzenli olarak gözden geçirin ve kişisel bilgilerinizi herkese açık profillerde paylaşmaktan kaçının.
2- GÜÇLÜ ŞİFRELER
Karmaşık ve güçlü şifreler kullanın ama aynı şifreyi birden fazla hesapta kullanmaktan kaçının.
3- ŞÜPHELİ İLİŞKİLERDEN KAÇINMA
Bilmediğiniz veya güvenmediğiniz kaynaklardan gelen ilişkilere tıklamayın.
4- ŞUURLU PAYLAŞIMLAR
İnternette paylaştığınız bilgilerin kalıcı olabileceğini unutmayın. Kişisel ve hassas bilgilerinizi herkese açık ortamlarda paylaşmaktan kaçının.
5- GÜVENLİ TAKİPÇİLER
Sadece tanıdığınız ve güvendiğiniz kişileri arkadaş veya takipçi olarak ekleyin.
6- DÜZENLİ HESAP İNCELEMESİ
– Hesap aktivitelerinizi düzenli olarak kontrol edin. Şüpheli bir aktiflik fark ederseniz çabucak tedbir alın.
TATİL PROGRAMLARI DİJİTAL DETOKSA DÖNÜŞTÜRÜLMELİ
Osman Demircan – Siber Güvenlik Uzmanı
Özellikle sosyal medyada yediğimizi, içtiğimizi, gördüğümüzü paylaşma isteğimiz bizi dijital dünyaya bağlayan cep telefonlarımızın elimizde bedenimizin bir parçası haline gelmesine neden oluyor. Yetişkinlerin bu şekilde davranması çocuklara da örnek teşkil ediyor. Konu böyle olduğunda da zati yetişkinler için bir tehdit unsuruyken çocuklar da dijital bağımlılığın esiri olabiliyor. Özellikle çocukların zorlu geçen eğitim öğretim devrinin ardından bunu hak edilmiş bir özgürlük olarak görmesi maalesef ilerleyen süreçte önemli sıkıntılara neden olma potansiyeli taşıyor. Burada en önemli konu ailelerin çocuklarına sanal dünyanın cep telefonunda kurulu birkaç sosyal medya platformundan ibaret olmadığını anlatmaları. Özellikle yapay zeka platformları, online öğrenme platformları ve eğitim içerikli birçok platformun varlığından çocukların haberdar olması sağlanmalı. Ailenin çocukla birlikte yapacağı tatil aktiflikleri dijital detoksa dönüştürülebilir. Bu aktifliğin vilayetle uzun periyodik bir tatil programı olması gerekmiyor, aile ve çocuğun açık havada ya da evde oynayacağı oyunlar, birlikte okunacak kitaplar hatta bir akraba ziyareti bile dijital dünyadan uzaklaşmaya yardımcı olabilir. Bu şekilde aile dijital bağımlılıktan uzak yüzyüze kaliteli zaman geçirme fırsatı da yakalayabilir.
03:32
