Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – Trafikteki elektrikli araç sayısı her geçen gün artıyor. Hızla gelişen teknolojinin insan hayatına da bir o kadar hızlı getirdiği bu araçlar için şarj istasyonları peş peşe açılıyor. Ancak elektrikli araç sahiplerinin konforu ve hakları için yeterli ‘hukuki altyapı’ çalışması bulunmuyor. 2024 eylül ayı sonu itibarıyla Türkiye’de elektrikli araç sayısı 146 bin 965’e ulaşmışken en büyük sıkıntıysa ‘benzinli araçların, elektrikli araçlar için ayrılmış noktalara park edilmesi.’ Elektrikli araç sahipleri böyle bir durumla karşılaştığında, istasyon yetkililerine bu durumu bildirse de bir dönüş alamıyor. Çünkü yapılan bu istismarın herhangi bir cezası yok. Üstelik bu alana park yasağı tabelası koyulması bile bir işe yaramıyor. Bu kez de tüm araçları kapsayan tabelanın varlığı, elektrikli araçların bile ceza alması anlamına geliyor. Elektrikli araçlar için yapılmış bir yasal düzenleme olmadığından mağdur olan araç sahiplerinin en büyük şikâyetlerinden biri olan ‘şarj istasyonlarının önüne akaryakıtlı araçlar tarafından park yapılması’ durumunda uygulanması gerekenleri, Avukat Oğuz Kara dünyadan örnekler vererek Milliyet.com.tr’ye anlattı.
ŞARJ İSTASYONLARINI İSTİSMAR EDENLERE CEZA YOK
Şarj istasyonlarına sadece elektrikli araçların park etmesi gerekirken, akaryakıtlı araçlar ‘yazılı olmayan kurala’ uymadığında mağduriyetler yaşanabiliyor. Çünkü elektrikli araçlar istasyonun önü başka araçlarla kapalı olduğundan şarj kablosuna ulaşamıyor ve çaresiz kalıyorlar. Üstelik bu noktada, şarj istasyonuyla e işi olmadığı halde elektrikli araçlar için ayrılan kısma park edilen akaryakıtlı araçlara herhangi bir yaptırım uygulanamıyor. Bunun nedeni ise yönetmelikteki eksiklikler. Pek çok kişinin aşina olduğu deyişle, oyunun kuralları baştan koyulmalıydı. Ancak hibrit araçlardan elektriğe geçiş büyük bir hızla gelmişti ve bu sürate ayak uyduramayan bazı gelişmeler kuralların yeniden yazılması gerektiğini yaşanan örneklerle gözler önüne seriyordu. Avukat Oğuz Kara konuyla ilgili yaptığı açıklamada, ‘sürücülerin şuurlu olması gerektiğine’ de dikkat çekti.
“Elektrikli araçların sayısının artmasıyla birlikte, şarj istasyonları ve şarj istasyonları için ayrılan park yerlerinin değeri gerçekten de arttı. Engelli park yeri ve (kaldırım gibi) kamu alanlarına araç park etme bahislerini tam manasıyla çözememişken şimdi bir de elektrikli araçlar tarafından oluşan sorunlar eklendi. Şarj istasyonlarına akaryakıtlı araçların park edilmesi tıpkı akaryakıt istasyonuna araçların park etmesi ve akaryakıt alınmasının engellemesi kadar garip bir durum. Bu anlamda şuurlu hareket etmek ve farkındalık kazanmak gerekiyor. Açıkçası elektrikli olmayan araçların şarj istasyonlarına parkı halinde herhangi bir cezai ve/veya idari yaptırım uygulanmıyor. Mevzuat istikametinden büyük boşluklar bulunuyor. Elektrikli araç sahipleri, herhangi bir cezai yaptırım olmamasının bilinçsiz şoförleri iyice duyarsızlaştırdığını ifade ederek İçişleri Bakanlığı’ndan her fırsatta ‘cezai yaptırım uygulanmasını’ istiyor. Bununla birlikte şu an bir yaptırım düzenleyen bir mevzuatımız yok.” – Avukat Oğuz Kara
KOLAYLAŞMASI GEREKEN NOKTALAR VAR
Yerli araba TOGG’a olan ilginin de artmasıyla her geçen gün sayısı artan elektrikli araçlar için şarj istasyonlarının sayısı da artmalı. Elektrikli araç sahiplerinin en çok sorun yaşadığı noktalardan biri olan şarj istasyonu azlığı ve istasyon yetersizliği durumunda ortalama 20 dakikalık bekleme süresi sorunlara neden olabiliyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK), Şarj Hizmeti Piyasası Aylık İstatistikleri Eylül 2024 raporuna göre, Türkiye’de şarj soketi sayısı Eylül sonu itibarıyla 23 bin 377 adede ulaştı. Şubat 2024 verilerine bakıldığında akaryakıt istasyonu sayısı ise 12 bin 603. Ancak akaryakıt istasyonunda araçların yakıt alma işlemi hem daha kısa sürüyor hem de aynı anda pek çok araç hizmet alabiliyor. Saatte 4 otomobile veya günde en fazla 100 otomobile hizmet verebilen bir akaryakıt pompasıyla karşılaştırıldığında, 1 şarj soketine bağlanan elektrikli araçlar ortalama 20 dakika orada kalabiliyor. Avukat Oğuz Kara’nın, şarj istasyonlarının artırılmasına yönelik açıklaması ise şu yönde:
“Aslında yeni düzenlemeler öncesi, Kat Mülkiyeti Kanunu nedeniyle apartman ve sitelere, elektrikli araç şarj ünitelerinin kurulumu işlemi için 4/5 çoğunluk aranmaktaydı. Bu da kurulum işlemlerini çok fazla zorlaştırıyordu. Bu sebeple Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 19. ve 42. unsurlarında değişiklik yapıldı. Yeni düzenlemelerle elektrikli otomobil sahipleri, yaşadıkları apartman veya sitenin otoparkına araç şarj istasyonu kurulumu yaptırmak için artık 4/5 çoğunluk kuralına takılmıyor. Gerçekten şarj ünitesi kurulumu için çoğunluk kararı yeterli oluyor. Diğer yandan şarj üniteleri kurulması zorunluluğu da getiriliyor. Hülasa, şarj istasyonlarının kurulumu istikametinden kuralların kolaylaşması elektrikli araç kullanıcılarının şu an en ihtiyacı olduğu şey. Bu anlamda şarj istasyonları yaygınlaştırılması gerekiyor. Şarj ünitelerinin yanına yangın söndürücü, güvenlik amaçlı bir kamera sistemi, çizgileri, görselleri, etrafında koruma alanları, istasyon olduğunu belirten tabelalar koyulması da zorunlu. Bunlara ne kadar dikkat edilirse, elektrikli araç kullanıcılarının rahat bir şekilde hareket etmesi o kadar kolaylaşacaktır.”
KURUNUN YANINDA YAŞ DA YANIYOR
Park yapılmaz veya park yasak tabelaları, farklı şekil ve boyutlarda olabilir ve geçerlilikleri araya göre değişebilir. Türkiye’de yürürlükte olan trafik mevzuatına göre, park yapılmasına ilişkin tabelalardan biri olan ‘Park yapılmaz’ levhası (mavi zemin, kırmızı çapraz işaret), levhanın bulunduğu yerden itibaren 50 metre uzaklıkta geçerli. ‘Park yasak tabelası’ (beyaz zemin, mavi daire, kırmızı çapraz işaret) ise levhanın bulunduğu yerden itibaren 100 metre uzaklıkta geçerli. Bu tabelanın bulunduğu demir yolu, yaya yolu ve okul yolu üzerinde, dönemeçlerde, zirve üzeri gibi görüş yetersizliği olan alanlarda, toplu taşıma araçlarının yolcu indirme ve bindirme yapması için tahsis edilmiş alanlarda hiçbir araç park yapamıyor. Bu tabelanın elektrikli araç şarj istasyonlarına koyulması durumunda ise ortaya elektrikli araçları dahi mağdur edecek bir detay çıkıyor. Yani ‘kurunun yanında yaş da yanıyor.’
“Genel olarak tekliflere bakıldığında bariyer sistemi ile bu aksiyonun önüne geçilebileceği yönünde görüşler bulunuyor. Yine üyelik sistemi getirilmesi, üye olan araçlara özel bir aplikasyon sayesinde o bariyerlerin açılması ya da uzaktan müdahaleyle şarjla başlatılması, uzaktan müdahaleyle yine mevcut olan kamera yardımıyla yabancı bir araç girdiğinde uyarması gibi teklifler de bulunuyor. Kanun ya da yönetmelik ile yaptırım uygulanması konusunda ise epey farklı görüşler var. Park yasağı tabelası hem kamu-özel alan tarafından sıkıntı oluşturuyor hem tüm araçları (elektrikli araç olsun olmasın hepsini) kapsıyor.” – Avukat Oğuz Kara
‘ABD VE AVRUPA’DA YAPILDI’
Elektrikli araçların haklarının korunmasına ilişkin düzenlemeler konusunda ABD ve Avrupa’da çeşitli yaptırımlar uygulanıyor. Bazı düzenlemeler için teknolojinin suratına ayak uydurulamadığından geç kalınmış olsa da, kullanıcıları teminat altına almak için bir an önce harekete geçilmesi son derece önemli. Avukat Oğuz Kara elektrikli araç sahiplerinin haklarının korunmasına ilişkin, “Önce elektrikli araç sahiplerini koruyacak kanun ve kuralların yapılandırılması gerekirdi. Sonuçta teknoloji gün geçtikçe gelişiyor ve buna bağlı olarak hem ihtiyaçlar artıyor hem beklentiler oluşuyor. Bu durumlarla müsabakadan önce olası sıkıntıları belirleyip risk faktörlerini belirlemek buna göre atakta bulunmak epeyce önem taşıyor. Elektrikli araçlar şimdi yaygınlaşmadan önce esirgeyici kanun ve kuralların oluşturulması gerçekten de önleyici bir yaklaşımdır. Teknoloji hızla ilerlerken yasal düzenlemelerin bu gelişmelere ayak uydurması zor olabiliyor, ancak bu tür yeniliklerin önceden düzenlenmesi kullanıcıları garanti altına almak açısından kritik öneme sahip. Özellikle Avrupa ve ABD gibi bölgelerde elektrikli araç altyapısı ve park düzenlemelerine dair önleyici adımlar çok daha erken atıldı” diyor.
Avukat Oğuz Kara, bazı Avrupa ülkelerinde elektrikli araçların mağdur edilmesi durumunda uygulanan cezalardan da bahsederek sözlerini şöyle noktaladı: “Yetkililerin farkındalığı artırmaya yönelik çalışmaları önemli olsa da, somut yasal düzenlemelerin eksikliği bu konuda yetersiz kalıyor. Avrupa’da bazı ülkeler, akaryakıtlı araçların şarj istasyonlarına park etmesini yasaklayarak ihlal durumunda para cezası ve çekici uygulaması gibi yaptırımları devreye sokmuş durumda. Yasal yaptırımların eksik olduğu bölgelerde ise kullanıcı bilinçlendirme çalışmaları tek başına yetersiz kalıyor.”
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
02:00
News
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
