Anasayfa / Genel / Şeriat Tartışmalarına Karşı 14 İlahiyatçıdan Ortak Bildiri: ‘İslam ile Şeriat Aynı Şey Değildir’

Bursa Gündem Haber
Genel
Şeriat Tartışmalarına Karşı 14 İlahiyatçıdan Ortak Bildiri: ‘İslam ile Şeriat Aynı Şey Değildir’

Yayınlanma Tarihi: 25 Haziran 2024 10:02 - Güncelleme Tarihi: 25 Haziran 2024 10:02 25 Haziran 2024

Şeriat Tartışmalarına Karşı 14 İlahiyatçıdan Ortak Bildiri: ‘İslam ile Şeriat Aynı Şey Değildir’

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Son günlerde internette çok tartışılan Diamond Tema isimli Youtuber’ın tabirleri ardından sosyal medyada şeriat tartışmaları arttı. Şeriat tartışmaları sonrası 14 ilahiyatçı müelliften dikkat çeken bir açıklama geldi. “Şeriat, İslam Demek Değildir” başlıklı bildirgede şu ifadeler yer aldı;

Cumhuriyetimizin 100. yılını geride bıraktığımız bu günlerde toplumumuz kısır ve tehlikeli bir tartışmanın içine çekilmek istenmektedir. Bu tartışma adeta dine rağmen din, İslam’a rağmen İslam denilebilecek seviyede bir cahilliği içeren şeriat tartışmasıdır.

Arap lisanında pek çok manaya sahip olan şeriat sözcüğü terminolojik açıdan lisanımızdaki hukuk sözcüğünün karşılığıdır. Gerek dinî inanışları referans alan gerekse laik ve seküler dünya görüşüne dayanan yasalar Arap lisanında şeriat sözcüğü ile ifade edilir.

Bu nedenle şeriatı din ve İslam’la özdeş bir kavram olarak yansıtmaya çalışmak gerçeğe terstir. İslam şeriatı denilen kavram İslam’ın kendisi demek değildir.

Zira şeriat kurallarının çok azının kaynağı Kur’an ayetleridir. O ayetlerin de birçok dönemsel olup esbab-ı nüzul çerçevesinde anlaşılması ve yorumlanması gereken kararları içermektedir.

İslam tarihinde bütünsel ve tek yapı halinde bir şeriat anlayışından söz edilemez. Gerek fıkhî gerekse ona zemin oluşturan itikadi sorunlara ilişkin onlarca şeriat yorumu ve uygulaması söz bahsidir.

Bu yorum ve uygulamalar, sahabilerin farklı görüşlerinden, sıhhati tartışmalı kimi hadislerden, İslam alımlarının kimi aklî çıkarımlarından neşet eden ve pek çok bakımdan birbiriyle çelişen ictihadî kararları yansıtmaktadır.

‘Şeriatın hukukî problemlere karşılık verebilecek bir yapı olmadığı açıktır’

Hangi şeriat ekolü söz konusu olursa olsun içerdiği kurallar açısından hiçbirinin günümüz toplumsal hayatına ve insan ihtiyaçlarına, temel hak ve özgürlüklerine dahası çağdaş hukukî meselelere karşılık verebilecek bir yapıda olmadığı açıktır. Böyleyken insanlığın ve Müslümanların geçirdiği türel evrimi dikkate almayan şeriat taleplerine itibar etmek mümkün değildir.

Birey kimliği, kadın erkek eşitliği, iktisadî ilişkiler, suç ve ceza kavramı, aile hukuku, siyasi sistem ve bilimsel çalışmalar açısından şeriat hukuku, devrin Arap toplumunda değişim ve dönüşüme öncülük eden ilk uygulamaları içerse de günümüzde uygulanabilirliği söz konusu olmayan kurallar yığını olarak, lakin akademide hukuk tarihi dersleri için bir manaya sahip olabilir. Başka bir deyişle şeriat kurallarının yeni hayatta insan onuruna yakışır bir karşılığı yoktur.

‘Çok eşlilik ve körelik kurumu gibi hususları içermesi…’

Çok eşliği, kölelik kurumunu, çocuk yaşta evliliği, haremlik selamlık uygulamasını, haklar bakımından kadınların ikincilliğini, mürtedin idamını ve tekfirciliği içermesi, iktisadî tezler bağlamında da günümüzün girift ekonomik münasebetlerini karşılayamayacak derece basit oluşu, siyasal sistem açısından ise otoriter ve totaliter bir rejimi öngörmesi, şeriatı kabul edilebilir olmaktan uzaklaştırmakta ve olanaksız kılmaktadır.

İslam dini, inanç, ibadet ve ahlak temelleri olarak şeriattan mutlaka başkadır. Şeriat uygulanamaz olsa da İslam dini, iman asıllarıyla, uygulama olarak da namaz, oruç, hac, zekât vb. ibadetleriyle, ahlakî açıdan ise helal haram anlayışıyla yüzyıllardır yaşanan ve bundan sonra da sürekli yaşanacak olan son ilahi dindir. İslam sevgilidir ve şeriatla kısıtlanamayacak derece pahalıdır.

Büyük İslam alımı Ebu Hanife’nin de dediği gibi din, Hz. Âdem’den beri gelen tevhid inancıdır ve asla değişmez. Ama şeriat değişir. Hakikaten tarih uzunluğu her ümmet için ayrı bir şeriat söz konusu olmuştur.

Osmanlı’nın Mecellesi’nde de belirtildiği üzere; “ezmanın tegayyürü ile ahkamın tebeddülü inkar olunamaz.” Lakin bu durum elbette ki din için söz konusu değildir. Din, sabittir ve aykırısı düşünülemez.

Bu gerçekler ışığında ilahiyatçılar olarak bizler, bütün halkımızı, aziz dinimiz İslam’ı yaşarken aynı zamanda büyük Atatürk’ün ve şehitlerimizin emaneti olan; laik, demokratik Türkiye Cumhuriyeti devletimize sahip çıkmaya davet ediyoruz.

‘Devletin dini lakin adalettir’

Unutulmamalıdır ki, laiklik dinin doğru ve özgürce yaşanabilmesi için de yaşamsal kıymet taşımaktadır. Devletin dini lakin adalettir anlayışıyla her türlü dinî ve mezhepsel ayrıma karşı ulusal birlik ve bütünlüğümüzü muhafazalı ve güçlendirmeliyiz.

İmzacılar:

Cemil KILIÇ (İlahiyatçı Yazar)
Şahin FİLİZ (İlahiyatçı Prof. Dr.)
Mustafa ÖZTÜRK (İlahiyatçı Prof. Dr.)
İsrafil BALCI (İlahiyatçı Prof. Dr.)
Hatice DOĞAN (İlahiyatçı Dr.)
Hakkı YILMAZ (İlahiyatçı Yazar)
Hıdır TEMEL (Din Bilimleri Dr.)
İdris ŞAHİN (İlahiyatçı)
Yaşar KOÇER (İlahiyatçı)
Fikret EROĞLU (İlahiyatçı)
Halis DİNÇER (İlahiyatçı)
Emine YÜCEL (İlahiyatçı)
Mehmet GÖL (İlahiyatçı)
Mustafa SAĞER (İlahiyatçı)