‘Sofra’nın Hesabını Artık İklim Yapacak

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Tarlada üretim dönemini değiştiren iklim hareketi, eserlerde ise kalitenin belirleyicisi oluyor. Yaz mevsiminde yüksek sıcaktan serada erken olgunlaşıp arz dengesini bozan salatalık ve kabak ürünlerine şimdi ulaşmak epey zor. Önceki dönem bolluk yaşanan narenciye eserlerine tüketici ılıman kış nedeniyle talep göstermezken, bu yıl iklim kaynaklı sorunların verimi yarı yarıya düşüreceği görülüyor. Rekor üretim öngörülen zeytin ve zeytinyağında hasat öncesi beklenen yağış gelmezken, rekora rağmen yağ ölçüsünün ve kalitesinin daha az olacağı tahmin ediliyor. İklim kaynaklı tüm sorunlar üreticinin kaybını artırırken, tüketicinin sofrasının hesabını ise her mevsim değiştiriyor. Üstelik bu etki uluslararası boyuta ulaşıyor. Dünyada kahve ve kakao üretiminin geleceği, iklim değişikliği tehdidiyle karşı karşıya bulunurken, yüksek fiyat artışı hem hammaddeye erişimi zorlaştırıyor, hem de tüketicinin cebini yakıyor. Tarım paydaşları, iklim için ülke bazlı planlamaların detaylı yapılmasını ayrıca global ölçekte bir hareket başlatılmasını istiyor.

Gıda güvenliğini tehdit ediyor

Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, dünyanın herhangi bir ülkesinde tarlada iklim kaynaklı yaşanan sorunun artık her sofrada maliyeti artırdığına dikkat çekerken, sıkıntıya karşı küresel çapta detaylı bir planlama yapılması gerektiğini dile getirdi. Gıda güvenliğinin iklim nedeniyle tehdit altında olduğunu anlatan Yıldırım, “Örneğin 2022’de geciken yağışlarla hububatta sıkıntılı bir dönem geçirdik. Buna karşılık yoğun bir ithalat yapıldı. Ancak geçen dönem ürün bol olunca bu yıl stoklar da epey yükseldi, bunu yönetmek hala sıkıntılı. Zeytinde rekor üretim yılı olacak. Ancak hala hasat için son bir yağış bekleyen üreticiler var çünkü yağlanma oranını artırıyor. Ürün bol olacak ama kalite düşük kalabilir. Bunların hepsi elbette sofraya yansıyor. Tüketicinin hesabını anlık değiştiriyor” dedi.

Arz-talep istikrarı bozuluyor

‘Gıdada en büyük tehdit iklim değişikliği’ diyen Mersin Yaş Zerzevat ve Meyve Komisyoncuları Derneği Başkanı Münir Şen, üretimin yanı sıra esere erişimin de giderek zorlaştığını ifade etti. Yaz mevsiminde sera üretiminden örnek veren Şen, “Hava sıcaklığı çok yüksekti, seralarda günlük olarak bile ürünler olgunlaştı. Bir anda ürün çok bol oldu ancak o kadar talep yoktu. Üretici iki kuruşa sattı, tüketici artan maliyetlerle yine de yüksek fiyatla karşılaştı. Bazı ürünler yandı. Yani bolluk da vakitsiz ve talebin olmadığı ortamda iyi bir durum oluşturmuyor. Şimdi ise halde salatalık 50 lirayı aşıyor, karnabahar 60 lira. Çok detaylı bir şekilde tarımda iklime karşı yapılanmamızı hazırlamalıyız” diye konuştu.

Gıda enflasyonu yükseliyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre aylık enflasyon ekimde yüzde 2.88 oldu ancak buna karşılık gıda enflasyonu yüzde 4.33 arttı. Fiyatı en çok artan gıda eserlerinin başında sebzeler ve meyveler var. Mevsim geçişi etkeninin yanı sıra hava hareketlerinden epeyce çabuk etkilenen meyve ve sebzedeki fiyat artışı, gıda enflasyonunu bu dönem yükselten temel neden oldu.

Hububatta ekim takvimi değişti

Kurak ve ılıman geçen önceki ekim ile hasat dönemi nedeniyle çiftçiler hububatta yeni dönem hazırlıklarını öteliyor. Türkiye’nin tahıl ambarı Konya Ovası’nda her yıl ekim ayı sonunda yüzde 80’e ulaşan ekili alan oranı, bu dönem şimdi yüzde 25 seviyesinde seyrediyor. Hem kıraç, hem de sulanabilir alanlarda iklim nedeniyle tarla ekim takviminin birer ay kaydığına dikkat çekiliyor. 

Ulusal Hububat Konseyi (UHK) Başkanı Özkan Taşpınar, “Özellikle hububat ekilişinin önemli bir bölümünü yapan İç Anadolu Bölgesi’nde daha önceki yıllarda eylül sonu, ekimde başlayan yeni ekiliş devrinin kasım ortasından itibaren artacağı görülüyor. Hem kıraç, hem de sulu alanlarda yeni ekim döneminin birer ay kaydığını söyleyebiliriz. Özellikle geçen kışı ve bahar aylarının ılıman ve kurak geçmesiyle çiftçi ekili alanlarında verim kaybına uğradı. Bu nedenle artık iklime uyum sağlama gerekliliği duyuyor. Yağış takvimi belirleyici olabilir ama dönem kasım ortasında ağırlaşır. Hem stokta, hem üretimde ürün bol, tüketici için olumsuz bir etki söz konusu olmaz” diye konuştu. 

Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu da bölgedeki dönemin kaydığını belirtirken, “Hava şartları beklenildiği gibi gitmiyor, kurak bir dönem var.  Artık eskisi gibi sert kış koşulları yok. Bu nedenle başak veren hububat, büyümesi gerekenden daha fazla büyüyor, ardından ise olası don ve soğuk riskine açık hale geliyor. Oysa kış döneminde sadece çimlenip kar altında uyuması gerekir” dedi.

Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber