Son Araştırmada Ortaya Çıktı! Deprem Sonrası Görüldü: Atmosferik Nehir

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Tolga Görüm ve ekibi, 14-15 Mart 2023’te Şanlıurfa’nın merkez ilçeleriyle Adıyaman’ın Tut ve Çelikhan ilçelerinde 21 kişinin yaşamını yitirdiği, 4 kişinin kaybolduğu aşırı yağışların nedeninin tespiti için çalışma başlattı.

Bilim insanları, Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların yaşandığı bölgelerde görülen aşırı yağışların etkilediği alanlarda incelemeler yaptı.

ATMOSFERİK NEHİR

Aşırı yağışların Kızıldeniz üzerinden beslenen “atmosferik nehir” kaynaklı olduğu, bunlar sonucu bölgede depremin tetiklediği heyelanlar ve diğer kütle hareketlerinde artış yaşandığı belirlendi. Elde edilen veriler ve araştırma sonuçları, “Nature Communications Earth & Environment” mecmuasında yayımlandı.

Prof. Dr. Görüm, 6 Şubat sarsıntılarından sonra bölgedeki heyelanları incelediklerini, bu çalışmalar sırasında o yıl mart ayındaki aşırı yağışların bölgeyi nasıl etkilediğinin gözlemlediklerini söyledi.

Şanlıurfa’nın merkez ilçeleriyle Adıyaman’ın Tut ve Çelikhan ilçelerini etkileyen yağışların son 21 yılın en şiddetlileri olduğunu aktaran Görüm, bu sırada yaklaşık 20 saatte 183 milimetre yağış düştüğünü, bunun depremin etkisiyle zayıflayan yamaçlarda heyelanları tetiklediğini, toprak kaymalarının akışkan moloz hareketlerine dönüştüğünü kaydetti.

Prof. Dr. Görüm, çamur akıntıları ve taşkınlar nedeniyle 21 vatandaşın hayatını kaybettiğini 4 kişinin ise kaybolduğunu anlatarak, “Çalışmanın sonucunda olayın aslında bir atmosferik nehir olduğunu ortaya koyduk. Kızıldeniz’den, yani 5-6 bin kilometre öteden bu yağışların taşındığını belirledik. Son devirde iklim değişikliğinin etkisiyle 10-15 yıllık süreçte atmosferik nehir vakalarının şiddetlerini arttırdığını ortaya koyduk.” dedi.

“ANİ KAR ERİMELERİ DE DOĞAL AFETLERİ TETİKLEYEBİLİYOR”

Prof. Dr. Görüm, atmosferik nehirlerin tropikal bölgelerde yoğun su buharı içeren hava akımları olduğunu, bunların binlerce kilometre boyunca nem taşıyıp, ani ve şiddetli yağışlara sebep olabileceğini dile getirdi.

Atmosferik ırmakların nadir görüldüğünü dile getiren Görüm, bu durumun afet bölgelerinde önemli bir risk faktörü olabileceğini ifade etti.

Prof. Dr. Görüm, atmosferik nehirlerin sadece yağış taşımadığına, aynı zamanda enerji ve ısı transferinde de önemli rol oynadığına dikkati çekerek, “Bu tür hava akımları, su buharıyla birlikte sıcak hava kütlelerini de taşıyarak ani kar erimelerine yol açabiliyor. Ani kar erimeleri de heyelanlar ve taşkınlar gibi doğal afetleri tetikleyebiliyor.” diye konuştu.

Deprem sonrası bölgenin esasen büyük bir yıkım yaşadığını, aşırı yağışların tesirinin daha da yıkıcı olduğunu vurgulayan Görüm, şöyle devam etti:

“Deprem nedeniyle sarsılan yamaçları oluşturan zemin ve ana kayaların örselenmesi sonucu bazı bölgeler heyelan tehlikesi altında kalmıştı. Ardından gelen aşırı yağışlar, bu hassas alanları daha da kötüleştirerek, çok daha büyük toprak kaymalarına neden oldu. Bu tür olayların zaman ve yer açısından anlaşılması kritik önem taşıyor. Adıyaman’ın Tut ilçesindeki bazı vatandaşlar, depremde evleri ağır hasar gördüğü için daha güvenli olacağını düşündükleri kırsal bölgelerdeki tek katlı bağ evlerine taşındı. Ancak burada da başka bir afete, ani sel ve heyelanlara yakalandılar.”

“COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜNLERİN YETİŞTİRİLDİĞİ TARIM TOPRAKLARI OLUMSUZ ETKİLENDİ”

Atmosferik ırmakların ve aşırı yağışların bölgedeki ekonomik tesirlerine de değinen Görüm, heyelanlarla birlikte büyük miktarda molozun taşınmasının önemli Sediman sorunlarına yol açtığını anlattı.

Prof. Dr. Görüm, bölgede büyük miktarda toprak ve kaya kütlesinin yer değiştirdiğinin altını çizerek, “Bu durum barajların ömrünü kısaltabilir ve ziraî alanlara zarar verebilir. Özellikle ‘Antep fıstığı’ ve badem gibi coğrafik işaretli ürünlerin yetiştirildiği tarım toprakları olumsuz etkilendi.” ifadelerini kullandı.

Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber