STK’lardan “Etki Ajanlığı” Düzenlemesine Tepki: Sivil Toplumu Tehdit Eden Aşırı Geniş ve Muğlak Yeni Yasa Teklifi Reddedilmeli

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Bazı sivil toplum kuruluşları (STK), “etki ajanı” olarak bilinen yasa teklifinin reddedilmesi talebiyle ortak bir açıklama yayımladı. Açıklamada, ”Yasa teklifi, sivil toplum örgütlerinin, devlet veya devlet dışı aktörler tarafından işlenen insan hakları ihlallerini belgelemek gibi legal faaliyetlerini suç kapsamına alma riski taşımakta ve uzun süreli hapis dahil ağır cezalar öngörmektedir” denildi.

STK, kamuoyunda “etki ajanı” olarak bilinen; bazı maddelerde değişiklik öngören yeni yasa teklifiyle ilgili ortak bir açıklama yayımladı. 23 Ekim’de Meclis Adalet Komisyonu’ndan geçen ve TBMM Genel Kurulu’nda görüşülecek olana yasa teklifinin yürürlüğe girmesi halinde sivil toplumun özgürce faaliyet yürütmesine yönelik önemli bir tehdit oluşacağının vurgulandığı metinde, “Tüm milletvekillerini bu yasa teklifine ret oyu vermeye çağırıyoruz” denildi. STK’ların www.ozgursiviltoplum.org adresindenbaşlatılan imza kampanyasının devam ettiği, destek verme çağrısı yinelenerek, şu sözlere yer verildi:

“Meşru sivil toplum faaliyetlerini suç kapsamına alıyor”

”Kamuoyunda ‘etki ajanı’ yasası olarak bilinen yasa teklifi, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) ‘Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk’ başlıklı yedinci kısmına 339/A hususuyla ‘Devletin güvenliği ve siyasal faydaları aleyhine suç işleme’ başlığı altında yeni bir suç eklenmesini teklif etmektedir. Yasa teklifi, sivil toplum örgütlerinin, devlet veya devlet dışı aktörler tarafından işlenen insan hakları ihlallerini belgelemek gibi yasal faaliyetlerini suç kapsamına alma riski taşımakta ve uzun süreli hapis dahil ağır cezalar öngörmektedir. Ayrıca, bu hataların cezası, ‘savaş zamanında’ veya ‘devletin savaş hazırlığı veya askeri hareketleri’ bağlamında işlenmesi halinde ceza 8 ila 12 yıl hapis cezası olarak öngörülmektedir. İlgili hataların ‘milli güvenlik açısından stratejik değeri haiz üniteler ile proje, tesis ve hizmetleri yerine getiren kurum ve kuruluşlarda görev yapanlar tarafından işlenmesi halinde’ verilecek ceza bir kat artırılacaktır.

“Aşırı geniş, muğlak ve suistimale açık”

Yasa teklifinin mevcut halinin olası suistimallere karşı yeterli teminat veya etkili hukuk yolu içermemesinden ve hangi belirli fiillerin suç teşkil ettiğine ilişkin açık ve net kriterler getirmekte yetersiz kalmasından korku duymaktayız. ‘Stratejik çıkar’, ‘talimat’, ‘organizasyon’ ve ‘devletin iç veya dış siyasi yararları’ gibi kavramlar son derece geniş ve muğlaktır. Gereğince açık tanımlanmamış veya aşırı geniş kapsamlı yasalar keyfi uygulamaya veya suistimale yol açabilir ve bu nedenle devlet yetkilileri tarafından muhalif olarak görülen kişileri hedef almak veya ülkedeki insan hakları ihlallerini belgeleyen örgütler gibi sivil toplum örgütlerini kriminalize etmek için araçsallaştırılabilir. Yasa teklifi yürürlüğe girerse, sivil toplum örgütleri, gazeteciler, insan hakları savunucuları da dahil olmak üzere herkesin bilgi talep etme ve edinme hakkını da içeren ifade özgürlüğü hakkı ihlal edilme riski altına girecektir.” 

“Yasa teklifi Anayasa’ya aykırı”

Yasa teklifinin, ceza hukukunun temel bir kavramı olan öngörülebilirlik prensibini de içeren hatada ve cezada yasallık prensibini ihlal ettiği, uluslararası hukuk ve standartların, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası mukavelelerin yanı sıra Türkiye’nin Anayasası ile iç hukukuna da karşıt olduğunun vurgulandığı açıklamada, şu görüşlere yer verildi:

“Suçta ve cezada yasallık unsuru, Türkiye’nin taraf olduğu Uluslararası Uygar ve Siyasal Haklar Sözleşmesi’nin 15. Maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 7. Maddesi ile teminat altına alınmıştır. Bu prensip aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 38. Maddesi ve Türk Ceza Kanunu’nun 2. Maddesi ile de korunmaktadır. Bu unsur yeterince yasa maddeleri, ilgili kişiler tarafından anlaşılabilir ve öngörülebilir olmalıdır; yani kişiler, hangi fiillerin veya ihmallerin onlara cezai sorumluluk yükleyeceğini ve gerçekleştirilen fiil veya ihmalden dolayı hangi cezanın uygulanacağını öngörebilmelidir.

“Faaliyetlerin kriminalize edilmesine zemin hazırlıyor”

Yasa teklifi, yürürlüğe girmesi halinde Türkiye’de insan hakları savunucuları, gazeteciler, akademisyenler ve sivil toplum örgütleri gibi pek çok kümenin legal faaliyetleri nedeniyle hedef alınmasına ve uluslararası hukuk ve standartlar uyarınca korunan faaliyetlerinin büyük bir kısmının kriminalize edilmesine zemin hazırlayacaktır. Yasa, sivil toplum üzerinde önemli insan hakları çalışmalarını durdurmaları yönünde de caydırıcı bir etki yaratacak ve potansiyel anlamda faaliyetlerini engelleyecektir. Ayrıca yasa teklifindeki hataların yargılanması Adalet Bakanı’nın müsaadesine tabi olduğundan yasa teklifi, yürürlüğe girmesi halinde, dava açılıp açılmayacağının belirlenmesinde olası bir siyasi müdahalenin önünü açacaktır. Bakanlık onayı gerekliliği göz önüne alındığında, savcılar ve müfettişler, siyasi muhaliflere ve/veya hükümete karşı çıktığı düşünülen sivil toplum aktörlerine karşı dava açmaları yönünde teşvik edilebilecektir.”

Milletvekillerini teklife karşı red oyu vermeye çağıran ve aralarında Çağdaş Gazeteciler Derneği, DİSK Basın-İş, İnsan Hakları Derneği ve Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın da bulunduğu 37 sendika, dernek ve vakfın bulunduğu STK’lar diğer sivil toplum örgütlerinden de imza kampanyasına destek olmaları çağrısında bulundu.  

Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber