Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Tarımda kuşkusuz bundan sonraki her dönemin gündemi ‘iklim’ olacak. 2022’den bu yana yaşanan pek çok sorun, Türkiye genelinde iklim değişikliğinin tesirlerinden kaynaklandı. Kuraklık, yüksek sıcaklık, ani yağış zararları; ürünlerin dönemlerinde epeyce düşük verimlerle hasada gidilmesine neden oldu. 2023’ün tesirlerinin yaşandığı 2024 sezonu narenciye, kışlık sebzede düşük üretime karşılık artan taleple; yazlık zerzevat meyvelerde ise yüksek üretime karşılık düşük seyreden taleple çiftçiyi hayli zorladı.
Diğer yandan iklim kaynaklı sorunlar, tarımda ‘tarihi’ de değiştiriyor. Yaklaşık 5 yıllık süreçte tarlada ekim sezonu ekim ayından aralık ayına kadar uzadı. Bu farklılık verimi yüksek oranda etkilemese de iklim değişikliğinin geldiği boyutu gözler önüne seriyor.
Bu dönem fiyat artışlarının da tüketiciyi epey zorladığı üretim sezonu olarak kayıtlara geçmiş oldu. Tarladan uygun fiyata çıkan ürün; tüm ortacılar ve eklenen maliyetlerle market tezgahlarına beklenilenin çok üzerinde fiyatlarla geldi.
Tüm bu ortaya çıkan tablo, 2025 döneminin da tarımda pek çok risk ögesine karşılık üretimin nasıl devam edeceği sorusunu akıllara getiriyor. Çiftçinin gündeminde kamunun dayanaklarla maliyetleri düşüreceği ve üretimin planlanmasıyla izlenecek bir yol haritası var. Tüketici ise daha uygun fiyatlara erişmek için kamunun denetim sistemlerini artırarak, aracısız bir sistemle ürünlerin sofralara ulaşmasını bekliyor. Tarlada yeni yılın gündemlerine yakından bakalım…
Fiyatlar takipte
Makroekonomik programlar kapsamında büyümenin temel yapılarından biri olarak tarımda önceliğin verimlilik ve üretim artışına verildiği görülüyor. Tarımda verimlilik artışlarıyla büyümenin sürdürülebilirliğinin sanayi dalıyla etkileşim içinde destekleneceği belirtiliyor.
Tarımsal üretimde verim artışının temelinde; işlenmeyen tarım yerlerinin üretime kazandırılması; ekilebilir ve sulanabilir alanların genişletilmesi hedefi var. Bitkisel ürünlerin arz talep istikrarının ise yakın zamanda açıklanan üretim planlamasıyla sağlanacağı ifade ediliyor.
Arz yönlü siyasetlerin tarımda üretici ve tüketici lehine yarar sağlaması konusunda önemli amaçlar var. Özellikle enflasyonda bu açıdan bir şok etkisi yaşanmaması adına üretim kapasitesi ve arz güvenliğinin artırılması gerekliliğine vurgu yapılıyor. Buna göre gayeler şöyle:
“Gıda fiyatlarında istikrarı ve arz güvenliğini sağlamayı teminen arazinin verim kabiliyeti ile birlikte yağış ve sulama imkânları da gözetilerek stratejik tarım ürünlerinde hedef yeterlilik oranları belirlenecek ve üretim planlaması hayata geçirilecektir; gıda ve tarım eserlerindeki kısa ve uzun devirli arz-talep ve ihracat-ithalat değişimleri ile dağıtım zincirindeki gelişmelerin fiyatlara olası tesirlerinin erken uyarı yaklaşımıyla izlenmesi, kıymetlendirilmesi ve fiyat istikrarının desteklenmesini teminen ilgili kurumlarla koordine halinde zamanlı maliye ve dış ticaret siyasetleri uygulamaya konulacaktır; serbest piyasa sistemi içerisinde ziraî eserlerde fiyat istikrarını desteklemek üzere belirli eserlerde Gıda ve Tarım Ürünleri Stok Takip Sistemi oluşturulacak ve gıda ürünleri depolarında izlenebilirlik sağlanacaktır.”
‘Su’ gündemi
Özellikle 2023 tarla ekim döneminde ürün randımanını düşüren esas etken sulama imkanları oldu. Kuraklık karşısında mevcut barajlardan sulama yapılamadı, yer altı sularından verim alınamadı.
Tarımsal üretimi verimlilik ekseninde artırmak ve besinin tüketiciye ulaşırken geçtiği aşamaları izlemek için Orta Vadeli Program ve bütçede de maksatlar ele alındı. Buna göre su konusu özellikle takip edilecek. Yeni bitkisel üretim destekleri de su ekseninde planlandı.
2025-2027 dönemi OVP için bir sunum yapan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, tarımsal üretimin artırılmasında özellikle ‘su’ vurgusu yaptı. Bakan Yumaklı, “Su kaynaklarımızın etkin yönetimi, geleceğimiz ve ekonomimiz için büyük önem arz ediyor… Kapalı devre sulama sistemleri oranımız yüzde 35. Ancak yaptığımız yeni hiçbir sistemi açık yapmıyoruz artık, hepsi kapalı sistem olarak yapılıyor. Ayrıca üreticilerimizin de damlama sulama gibi sistemlerinin yüzde 50’sini hibe olarak biz karşılıyoruz. 2028’e kadar da oranı yüzde 45’e çıkarma hedefimiz var. 2025 yılında sulama bütçesine ayrılan bütçede yüzde 83 artış yapıldı. Ziraî üretimin artırılması kararlığını buradan da görmek mümkün” dedi.
Aile işletmeleri korunacak hayvancılık desteği artacak
2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’ndaki verilere göre, 2024 ziraî destekleme bütçesinin yıl sonuna kadar 91.6 milyar lirayı görmesi bekleniyor. Destekleme bütçesi 2025 yılında, bu yıla kıyasla yüzde 47.5 artarak 135 milyar liraya çıkarıldı.
Bu kapsamda, hayvancılıkta verimlilik ve kalitenin artırılması da amaçlanıyor. Hayvancılığa sağlanan dayanağın bu yıl toplam 19 milyar 740 milyon liraya ulaşması, gelecek yıl ise yüzde 37.5 artışla 27 milyar 150 milyon lira olması planlandı.
Hayvancılık desteklemeleri kapsamında planlı üretime uygun şekilde uygulanacak yeni modele geçiş 26 Temmuz’da gerçekleşmişti.
Yeni destek modeliyle hayvancılıkta randımanın artırılması, hayvan sıhhatinin korunması, planlı üretim kapsamında belirlenen havzalar bazında üretimin artırılması hedefleniyor. Ayrıca, üretici örgütlülüğünün güçlendirilmesi, küçük aile işletmelerinin sürdürülebilirliklerinin sağlanması ile genç ve kadın yetiştiricilerin dalda faaliyet göstermelerinin teşviki için hayvancılık dayanaklarının daha etkin kullanılması amaçlanıyor.
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
02:00
News
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
