Sıvı metal, termal macun ve termal ped gibi ürünler ısınan bilgisayar kesimlerinin ayrılmaz modülleridir. Üreticiler, maliyet ve kullanım durumuna bağlı olarak yüksek sıcaklıkları önlemek için donanımlarında en az bir, bazen de birden fazla termal materyal kullanır.
Termal macun aralarında maliyet faktörüyle birlikte en yaygın olarak kullanılanı. Sıvı metal çok daha etkili, ancak daha pahalı ve daha riskli. Diğer yanda bir de daha az tanınan, kullanımı epey basit olan ve seri üretim için en iyi seçim olan termal pedler var.
- Sıvı Metal vs Termal Macun: Hangisi Kullanılmalı?
Termal ped, termal macun ve sıvı metalin ardından son vakitlerde teknoloji dünyasının dikkatini çeken bir termal ürün. Termal macun alternatifi, yumuşak pedler ve grafen ya da karbon bazlı gereçlerden üretilmekte. Elbette bazı avantajları ve dezavantajları var.
Bilgisayar modüllerinin hepsi çalışırken az veya çok ısı üretir. Ağır uygulamalar ve oyunlarda üretilen ısı üst düzeylere çıkar. Isıyı dağıtmaya yardımcı olacak güvenilir bir çözüm kullanılmadığı sürece performans düşüşleri, arızalar, kapanmalar ve kalıcı hasarlar meydana gelebilir.
Termal iletken ped veya termal arayüz pedi olarak da bilinen termal ped, bilgisayar kesimlerinin serin çalışmasına yardımcı olmak için kullanılan, ısıyı emerek dağıtılmasına yardımcı olan termal iletken bir katmandır. Bu iletken pedler, bir ısı kaynağı ile bir ısı emici arasındaki ısı transferini güzelleştirmek için kullanılmakta. Üretiminde tipik olarak silikon gibi esnek materyaller kullanılır, çok çeşitli eserlere uyacak şekilde kolayca kesilebilir.
Isı kaynağı ve ısı emici bileşenlerin pürüzlü yüzey kaplamaları nedeniyle, sistemdeki ısı transferini azaltan zayıf termal iletkenliğe sahip hava boşlukları mevcuttur. Pedin rolü, bu hava boşluklarını kapatmak ve termal iletkenlik sağlayarak sıcaklık düzeylerini aşağı çekmek.
İletken pedler genellikle yumuşak olacak şekilde tasarlanmakta. Böylelikle her türlü yüzeye çarçabuk uyum sağlanabiliyor ve yüzeylerde bulunan mikroskobik hava boşlukları kolayca doldurulabilir. Bu sayede ısı transferinin etkinliğini daha da artıyor ve termal direnç düşüyor.
Pedlerin ana avantajlarından biri kullanım kolaylığı. Kurulumu kolay ve ısı emicinin veya ısı kaynağının boyutuna ve haline uyacak şekilde rahatça kesilebilir. Ayrıca esere uyacak şekilde çeşitli kalınlık ve sertliklerde üretim yapılabiliyor.
Termal pedler 0.8 ile 20 W/mK arasında çeşitli termal iletkenlik seviyelerinde mevcut. Tekrarlanan ısıtma ve soğutma döngülerinden sonra iyi termal iletkenliği koruyarak termal döngüye karşı iyi bir dirence sahip. Ek olarak termal pedler genellikle elektriksel olarak yalıtkandır, bu özelliği de pedleri termal arayüzde bir voltajın mevcut olduğu elektronik aygıtlarla kullanım için uygun hale getiriyor.
Katı yapıdaki termal iletkenler işlemciler, ekran kartı ve SSD gibi birçok elektronik donanımda ısıyı dağıtmak için kullanılabilir. Ayrıca otomotiv, endüstriyel, güç elektroniği ve telekomünikasyon uygulamalarında da yaygın olarak kullanılıyor.
Bu seçeneğin olumlu ve olumsuz tarafları olduğunu söylemiştik. Olumlu taraflarından başlayacak olursak, uygulanması çok kolay, riski düşük, yeniden kullanılabiliyor ve performans dezavantajları yok. Yumuşak termal pedler genellikle bellek, SSD ve VRAM için tercih edilmekte.
Sıvı veya yarı sıvı arayüz materyallerini donanıma uygulamak daha zahmetlidir. Termal pedin kullanımı kolay, ayrıca etrafa akma veya sızma gibi bir durum yok. Bir diğer avantajı da, cilde bulaştığı takdirde alkolle temizlenmesi gereken termal macunların tersine ellerinizi kirletmemesi. Uygulaması son derece kolay olmasının yanı sıra toz tutmaz ve her köşede eşit kalınlık sunar.
Bir diğer iyi yanı ise söylediğimiz gibi kolayca kesilebilir olması. Sıvı metal, termal macun ve boşluk doldurucu gereç kullanıyorsanız böyle bir kolaylık yok. Pedi istediğiniz uzunlukta kesimlere ayırabilir ve kolayca yerleştirebilirsiniz.
Ancak problem şu ki, daha pahalı olmasına rağmen soğutma performansı bakımından termal macuna yetişemiyor. Evet, termal macun yerine termal ped kullanmanın kolaylık ve konfor açısından avantajları var. Bu avantajlar daha çok inceleme yapan kişiler, arızaları onaran kişiler ve sık sık donanımlarla uğraşanlar için daha mantıklı.
Ayrıca termal pedler nispeten pahalı. Pahalı olmasının yanı sıra, diğer termal arayüz materyalleri kadar etkili soğutma performansına sahip değil. Bir diğer konu, tüplerde gelen ve tekrar tekrar kullanabilmeniz için 8 yıllık raf ömrüne sahip diğer arayüz materyallerinin tersine termal pedleri yeniden kullanamazsınız
Bilgisayarını toplarken termal macunu bir kez sürüp yıllarca unutan ortalama bir kullanıcı için termal pedler çok cazip değil. Üşengeç olsanız bile, ara ara bilgisayarınıza bakım yapan ve termal macun uygulayan birisiyseniz pedleri es geçebilirsiniz.
Kısaca termal pedlerin avantajları:
- Kullanım Kolaylığı: Herhangi bir hassasiyet ve çok fazla dikkat gerektirmez. Çarçabuk uygulanabilir.
- Tutarlılık: Eşit kalınlık ve ısı iletkenliği sunar.
- Dayanıklılık: Pompalanmaya karşı sağlam, yani değişen koşullar altında güven veriyor.
- Çok yönlülük: GPU ve CPU’lardan güç transistörlerine kadar bir dizi uygulama için uygun.
Termal macunların avantajları:
- Yüksek Termal İletkenlik: Özellikle yüksek performanslı uygulamalar için pedlere kıyasla genellikle daha iyi ısı transferi sağlar.
- Özel Uyum: Temas ve termal performansı optimize eden ince bir katman olarak uygulanabilir.
- Esneklik: Çok çeşitli bileşenler ve soğutma tahlilleri için uygun.
- Bulunabilirlik: Piyasada hayli yaygın, epeyce fazla çeşit, marka ve kalite bulunabilir.
- Fiyat: Termal pedlere göre daha uygun fiyat.
Her biri farklı termal yönetim ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanmış çeşitli termal ped çeşitleri mevcut:
- Termal Pedler: Genel amaçlı pedler çeşitli termal iletken materyallerden yapılmakta. Tipik olarak 1,0 ila 15,0 W/mK arasında termal iletkenlik sunuluyor ve birçok alanda kullanmak mümkün.
- Karbon Fiber Termal Pedler: Hizalanmış karbon lifleri içeren pedler, 15,0 ila 45,0 W/mK arasında değişen üstün termal iletkenlik sağlayabiliyor. Yüksek güçlü elektronik aygıtlar ve verimli ısı transferi gerektiren uygulamalar için uygun.
- Silikonsuz Termal Pedler: Silikon kontaminasyonuna hassas ortamlar için tasarlanan bu pedler, 1,0 ila 6,0 W/m-K arasında termal iletkenlik sağlıyor. Genellikle silikon kullanımının kısıtlı olduğu tıbbi cihazlarda, sensörlerde ve optik ekipmanlarda kullanılmakta.
- Faz Değişimli Termal Pedler: Bu pedler belirli sıcaklıklarda (genellikle 45°C ile 55°C arasında) katıdan sıvıya geçerek eksiksiz ıslatma ve asgarî termal direnç sunabiliyor. Termal iletkenlikleri tipik olarak 1,8 ile 8,0 W/mK arasında değişiyor, yani işlemciler, ekran kartları ve diğer yüksek ısıya sahip aygıtlar için uygun.
Termal pedler yıllardır kullanılıyor lakin bu alanda yeni bir gelişme ortaya çıktı: Faz değişimi adı verilen fizikî bir süreç. Faz Değiştiren Materyal (Phase-Change Material, PCM), bir fizikî durumdan başkasına geçerken ısıyı depolayabilen ve serbest bırakabilen bir madde.
Biz bilgisayar meraklılarını ilgilendiren noktaya gelince, katıdan sıvıya dönüşen PCM termal pedler, termal macun gibi klâsik termal malzemelere alternatif olarak kullanılabilir. Değişim oda sıcaklığının biraz üzerinde gerçekleşiyor ve bu da özel pedleri tüketici elektroniğinde kullanıma uygun hale getiriyor.
PTM termal pedler klasik termal macuna harika bir alternatif olabilir. Şu anda piyasada pek yaygın değil ama gelecekte yaygınlaşacaktır. Bazı üreticiler (Honeywell gibi) 6-8,5W/mK (metre Kelvin başına Watt) termal iletkenliğe sahip eserlere sahip ve bunların üst seviye termal macun seviyesinde olduğunu iddia ediyorlar.
- Değişimi gelmiş önceki arayüz materyalini tamamen temizleyin.
- CPU, VRAM yongası veya hangi alana uygulayacaksanız, yüzeyin tam uzunluğunu/genişliğini hesaplayın ve tam boyutlara göre kesin.
- Koruyucu sineması köşeden ayırın ve tamamen pedin üzerinden çıkartın.
- Pedi yüzeye yerleştirin ve yavaşça bastırın.
- Diğer taraftaki kollayıcı sineması de çıkarın. Hepsi bu kadar.
- Sonrasında soğutucuyu takabilirsiniz.
Diğer Teknoloji Haberleri İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
02:00
02:00
News
Teknoloji
Teknoloji
Teknoloji
Teknoloji
Teknoloji
