Trump’ın Başkan Olursa Yerine Getireceğini Söylediği Yedi Vaat

“Hayır, hayır, hayır, ilk günün dışında. Sınırı kapatıyoruz ve sondaj, sondaj, sondaj yapıyoruz. Bunlardan sonra artık diktatör değilim” demişti.

• Donald Trump’ın kazanması dünya için ne anlama geliyor?

1) Düzensiz göçmenlerin sınır dışı edilmesi

Trump, kampanya sırasında ABD tarihindeki en büyük “düzensiz göçmenlere yönelik kitlesel sınır dışı hamlesine” girişeceğini söylemişti.

Ayrıca, ilk başkanlık döneminde başladığı Meksika sonundaki duvar inşasını tamamlayacağı sözünü verdi.

ABD’nin güney sonlarından geçişler, geçen yıl Biden-Harris döneminde rekor düzeylere ulaşmış, bu yıl ise düşmüştü.

BBC’ye konuşan uzmanlar Trump’ın vaat ettiği boyutlardaki sınır dışı işlemlerinin büyük yasal ve lojistik sıkıntılarla karşılaşacağını ve ekonomik büyümeyi yavaşlatabileceğini söyledi.

2) Ekonomi, vergi ve gümrükte hamleler

Sandık çıkış anketleri, iktisadın seçmenler için en önemli sorun olduğunu ortaya koydu.

Trump, Biden döneminde tarihi düzeylere çıkıp, sonra düşen enflasyonu “sona erdirme” kelama verdi. Ancak liderin fiyatları doğrudan etkileme gücü kısıtlı.

Trump aynı zamanda büyük vergi kesintileri sözü verdi. Bahşiş alan dallarda çalışanlara vergi muafiyeti verirken, sosyal güvenlik ödemelerinde vergiyi kaldıracağını ve kurumlar vergisini düşüreceğini söyledi.

Cari açığı kapatmak için yabancı eserlere karşı en az yüzde 10’luk yeni gümrük vergileri önerdi. Çin menşeli eserlere ise ek yüzde 60 vergi koyacağını söyledi. Bazı ekonomi uzmanları, bu tür atılımların tüketici fiyatlarını artırabileceği uyarısında bulundu.

3) Bazı Kongre saldırısı mahkumlarına af

Trump, Joe Biden’ın 2020’deki seçim zaferini geri çevirmek için giriştikleri Kongre Binası saldırısında hüküm giyen bazı taraftarlarını serbest bırakacağını söyledi.

Trump’ın teşvik ettiği iddia edilen olaylarda ölenler olmuştu.

Trump, saldırıyı “önemsiz” olarak göstermeye çalıştı ve hüküm giyen yüzlerce taraftarını “siyasi mahkum” olarak tanımladı.

Birçoğunun “haksız yere hapse atıldığını” söylemeye devam ederken, kimilerinin “belki de kontrolden çıktığını” kabul etti.

• ABD Kongre baskını: Bugün başlayan duruşmalar hakkında bilinmesi gerekenler

4) Savcı Jack Smith’in kovulması

Trump, kendisine karşı iki ceza soruşturması yürüten deneyimli savcı Jack Smith’i “iki saniye içinde” görevden alacağını söylemişti.

Jack Smith, 2020 seçim sonuçlarını geri çevirmeye çalışmak ve gizli belgeleri maddelerde öngörüldüğü gibi koruyamamak iddialarıyla Trump’a iki cezai soruşturma başlatmıştı.

Trump suçlamaları reddediyor. Her iki davanın da seçimden önce yargılama etabına girmesini önlemeyi başardı.

Trump, New York’taki davada iş kayıtlarında sahtecilikten ilk hüküm giyen başkan olarak Beyaz Saray’a geri dönüyor.

• Trump’ın yeniden seçilmesi, hakkındaki davaları nasıl etkileyecek?

5) Ukrayna Savaşını bitirmek

Trump, Ukrayna’ya Rusya’yla savaşında destek olmak için harcanan milyarlarca doları eleştirmiş ve savaşa “24 saat içinde” müzakere yoluyla son vermeyi vaat etmişti.

Trump, hangi tarafın pes etmesi gerektiği konusunda bir şey söylemezken, Demokratlar böyle bir hamlenin Rusya lideri Vladimir Putin’i cesaretlendireceğini söylüyor.

Trump, genel olarak ABD’nın kendisini ülke dışındaki çatışmalardan çıkartmasını istiyor.

Sıkı bir destekçisi olsa da İsrail’e taarruzlarına son verme çağrısı yaptı.

Trump aynı zamanda Lübnan’daki şiddete de son verme taahhüdünde bulundu ama detay vermedi.

6) Kürtaj yasağı yok

Trump, Kamala Harris ile yaptığı televizyon tartışmasında, ulusal bir kürtaj yasağı yasasını imzalamayacağını söyledi.

2022’de, ülke genelinde kürtaj hakkına sahip olunması hakkı Yüksek Mahkeme tarafından kaldırılmıştı.

Yüksek Mahkeme’de Trump’ın ilk başkanlık döneminde yaptığı atamalar sayesinde muhafazakâr yargıçlar çoğunluğu oluşturuyor.

Üreme hakları meselesi Harris’in kampanyasında da en önemli ögelerden biriydi ve seçimle bazı eyaletler, kürtaj hakkını korumak ve genişletmek için getirilen tedbirlere onay verdi.

Trump’ın kendisi de eyaletlerin kendi kürtaj maddelerini yapma hakkı olması gerektiğini söylemiş ancak bu alanda dengeli bir mesaj verememişti.

7) İklim değişikliği kurallarında gevşeme

Trump ilk başkanlığı döneminde yüzlerce çevre koruma programını geri çekmiş ve Paris İklim Mutabakatı’ndan çekilen ilk ülke ABD olmuştu.

Bu kez yine kurallarda gevşeme sözü verdi, özellikle de Amerikan otomotiv sanayisine yardımcı olmak için.

Sık sık elektrikli araçlara saldırdı ve Biden’ın daha temiz araçlara geçişi teşvik eden maksatlarını geri çevirme sözü verdi.

ABD’nin fosil yakıtların üretimini artırması vaadinde bulunurken, rüzgar gücü gibi yenilenebilir güçler yerine, “sondaj, sondaj, sondaj” sözü verdi.

Trump, Kuzey Kutup bölgesi gibi alanları da petrol aramalarına açmayı ve bu şekilde enerji maliyetlerini düşürmeyi hedefliyor. Ancak uzmanlar şüpheli.