Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesinde Tüm Devletlere Filistin’i Tanıma Çağrısı

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Liderleri 11. Zirvesi sona erdi. Tepenin ardından yayımlanan bildiride, TDT Devlet Başkanları’nın afet ve acil durumlarda gereksinimlerin etkin, koordineli ve hızlı bir şekilde karşılanması için TDT’nin ulusal afet yönetim makamları arasındaki işbirliğini güçlendirecek olan TDT Sivil Koruma Mekanizması’nın kurulmasına ilişkin muahedenin imzalanmasını ve Yeşil ekonomi alanında Türk sermaye piyasasını genişletmeyi amaçlayan Türk Yeşil Finans Konseyi’nin (TYFK) kurulmasına ilişkin Mutabakat Zaptı’nın imzalanmasını memnuniyetle karşıladıkları aktarıldı.

Bildiride, “TDT Devlet Liderleri, Türk Dünyası ülkülerini muhafazayı ve güçlendirmeyi amaçlayan ‘Türk Dünyası Şartı’nın’ onaylanmasını takdirle karşıladıklarını, Türk kimliği, birliği, ortak mirası ve kıymetlerinin sembollerini yansıtan yeni TDT bayrağının kabul edilmesini memnuniyetle karşıladıklarını ifade etti. Macaristan’ın 2025 yılında Macaristan’daki gayrı resmi TDT Zirvesi’ne ev sahipliği yapma girişimini memnuniyetle karşıladıkları ve TDT Temsilcilik Ofisi’nin Türk Dünyası ile Avrupa arasındaki işbirliğinin geliştirilmesindeki değerini yeniden teyit ettiler” denildi.

GAZZE’YE İNSANİ YARDIM ÇAĞRISI

Gazze ve Lübnan’daki duruma ilişkin olarak TDT Devlet Başkanları’nın Gazze’deki yıkıcı insani durumdan duydukları derin tasayı ifade ettikleri aktarılan bildiride, sivillerin ayrım gözetmeksizin hedef alınması kınandı.

BM Güvenlik Kurulu’nun ilgili kararları da dahil olmak üzere uluslararası hukuka tam uygun olarak acil ve kalıcı bir ateşkes sağlanması çağrısında bulunulan bildiride, Gazze’ye engelsiz insani yardım ulaştırılması ve İsrail-Filistin ihtilafına iki devletli çözüm temelinde adil ve kalıcı bir çözüm bulunması çağrısında bulunuldu. Bildiride, “TDT Devlet Liderleri, başkenti Doğu Kudüs olan 1967 öncesi hudutlara dayalı bağımsız, hâkim ve hemhudut bir Filistin Devleti’nin uluslararası alanda tanınmasını desteklediklerini ve BM Genel Şurası’nın 10 Mayıs 2024 tarihinde Filistin Devleti’nin Birleşmiş Milletler üyeliğine ehil olduğunu ve bu nedenle kabul edilmesi gerektiğini tespit eden kararını memnuniyetle karşıladı ve şimdi bunu yapmamış olan tüm ülkeleri Filistin Devleti’ni tanımaya çağırdı” denildi.

Başkanların, Lübnan’da derhal ateşkes çağrısında bulundukları belirtilen bildiride, “BM Güvenlik Kurulu’nun 1701 (2006) sayılı kararının uygulanmasının kıymetini vurguladılar ve Lübnan’ın uluslararası tanınmış sınırları dahilinde toprak bütünlüğünü, egemenliğini ve bağımsızlığını açık bir şekilde desteklediklerini, Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Barış Gücü’ne (UNIFIL) yönelik kasıtlı saldırılar konusunda derin endişe duyduklarını ifade ettiler” ifadeleri kullanıldı.

TUSAŞ’A SALDIRI KINANDI

Bildiride, TDT Devlet Başkanları’nın Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.’nin Ankara’daki tesislerine düzenlenen terör saldırısını şiddetle kınadıkları ve Türkiye’nin terörle çabasına tereddütsüz destek verdiklerini ifade ettikleri aktarıldı.

TDT Devlet Başkanları’nın, Türk Devletleri arasında kolaylaştırılmış ve daha güvenilir dijital ticaret için yasal çerçeve oluşturacak olan “Türk Devletleri Teşkilatı Üye Devletleri Hükümetleri arasında Dijital Ekonomi İştirak Anlaşması (DEPA)”nın imzalanmasını memnuniyetle karşıladıkları kaydedilen bildiride, “Sermaye yatırımlarının artırılması, üretilen mal ve hizmetlerin satışı için pazarların geliştirilmesi, modernizasyon ve teknik yeniden donatım dinamiklerinin hızlandırılması ve uygulamaya konulan teknolojilerin seviyesinin artırılmasını amaçlayan bir dokümanın TDT çerçevesinde geliştirilmesi gerektiği kaydedildi” denildi.

Bildiride, TDT Devlet Başkanları’nın, Kazakistan’ın Türkistan bölgesinde Turan Özel Ekonomik Bölgesi’nin (TURAN ÖEB) kurulmasına yönelik tüm resmi prosedürlerin tamamlanmasını takdir ettiği, ekonomik işbirliğini daha da güçlendirecek ve bölgedeki yatırım fırsatlarını artıracak olan TURANSEZ’in resmi açılışının 2025’te yapılması konusunda işbirliği yapmaya teşvik ettikleri aktarıldı.

MÜZELERE TEK KARTLA GİRİŞ SAĞLANACAK

TDT Devlet Başkanları’nın, TDT üyesi devletlerdeki müzelere tek bir kartla girişi sağlayacak olan TDT üye devletlerinin vatandaşları için ortak müze kartı geliştirme konusunda çalışma talimatı verdikleri belirtilen bildiride, “TDT Devlet Liderleri, kayak merkezleri arasında daha güçlü bağlar kurarak, kayak turizminin gelişimini ön planda tutarak ve bu alandaki profesyonellerin uzmanlığını artırarak turist akışını artırmayı ve bölgesel turizm destinasyonlarını tanıtmayı amaçlayan Türk Kayak Merkezleri Birliği’nin kurulmasını memnuniyetle karşıladıklarını, TDT üye devletlerinde ortak turizm yatırım projeleri oluşturulmasının değerini vurguladıklarını ifade ettiler” denildi.

Bildiride, II. Türk Dünyası Kültür Forumu’nun 2025 yılında Türk devletlerinden birinde düzenlenmesinin değerini vurgulayan Devlet Liderleri, Türk kültür mirasının Türk Dünyası halklarını gerçek anlamda birleştiren güçlü bir temel teşkil ettiğini kabul ettiklerini ve bu bağlamda onarım, konservasyon çalışmaları ve maddi mirasın müzelerde sergilenmesine olan bilimsel yaklaşımın ağırlaştırılmasının ve uygulanmasının önemli olduğunun altını çizdi.