Türk Radyoloji Derneği’nden Uyarı: “Kalitesiz Tetkikler Doğru Teşhis ve Tedaviyi de Engelliyor”

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türk Radyoloji Derneği‘nden uyarı: “Kalitesiz tetkikler doğru teşhis ve tedaviyi de engelliyor”

Türk Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Can Çevikol: “Talebi karşılayamayan uzmanlar nedeni ile uzmanlık öğrencileri tarafından radyoloji hizmeti verilmesi, doğru teşhis konmasını engelleyebiliyor”

Prof. Dr. Nermin Tunçbilek: “Akciğer kanserinde erken teşhis, yüzde 77 oranında hayat kurtarır”

ANTALYA – Türk Radyoloji Derneği tarafından düzenlenen 45. Ulusal Radyoloji Kongresi, Antalya’da yapıldı. Kongre kapsamında gerçekleştirilen basın toplantısında konuşan Türk Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Can Çevikol, Türkiye’de dünya ortalamasının altında radyoloji uzmanının bulunduğuna dikkat çekerek, “Son dönemlerde birçok şehir hastanesinde ve üniversite hastanesinde randevu mühletleri kısalmış ve radyoloji hizmetleri düzgün veriliyor gibi görülse de özellikle tetkik kalitesinin düşürülmesi ve birçok hastanede talebi karşılayamayan uzmanlar nedeni ile uzmanlık öğrencileri tarafından bu hizmetlerin verilmeye çalışılması, özellikle deneyim gerektiren bazı durumlarda hastalara doğru teşhis konmasını engellemesinin yanı sıra gereksiz ileri incelemelerin yolunu açabilmekte ve hatta gereksiz teşebbüs ve ameliyatlara neden olabilmektedir” dedi.

Türk Radyoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nermin Tunçbilek ise akciğer kanserinin erken teşhisinde ve tedavi idaresinde radyolojik görüntüleme metotlarının, hasta idaresinde önemli bir rol oynadığını belirtti. Tunçbilek, “Akciğer kanserinde erken teşhis, yüzde 77 oranında hayat kurtarır. 55-74 yaş arasında 30 yıldır günde 1 paket sigara içen, hala aktif içici veya 15 yıldan daha kısa süre önce bırakmış olan şahıslarda her yıl düşük doz akciğer tomografisi çekilmesi önerilmektedir” ifadelerini kullandı.

Kuruluşunun 100. yılını kutlayan Türk Radyoloji Derneği, 12-16 Kasım 2024 tarihlerinde 45. Ulusal Radyoloji Kongresi’nde çok sayıda radyoloji uzmanını bir araya getirdi. Kongrede, 142 tanesi sözlü sunum olmak üzere klinik araştırma, fotoğraflarla bir konu ve olgu sunumlarını içeren toplam 657 bildiri yer aldı. Altı ana salon ve sözlü bildirilerin sunulduğu ve küçük grup çalışmalarının yapıldığı ek salonlarda yapılan toplantılarda; 192 konuşmacı 120 oturum başkanı görev aldı. Türkiye’den ve yurtdışından kendi alanlarında tecrübeli bilim insanları, tüm oturumlarda güncel gelişmeleri paylaştı. Kongre kapsamında düzenlenen basın toplantısında ise Türk Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Can Çevikol, radyoloji alanındaki son gelişmeleri paylaşırken, 45. Ulusal Radyoloji Kongresi Bilimsel Şura Başkanı Prof. Dr. Berna Oğuz kongrenin ana teması olan “Baştan ayağa ağrı” konusunda ve Türk Radyoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nermin Tunçbilek de “Radyolojinin kanser teşhisindeki yeri ve önemi” başlıklı konuşmasını yaptı.

“Yapay zeka tetkikleri hızlandırdı”

Prof. Dr. Can Çevikol, 1924 yılında kurulan derneğin 100. yılını kutlamaktan duydukları memnuniyeti aktararak, derneğin “Türk Röntgen Tıbbiyesi Cemiyeti” ismiyle kurulduğunu aktardı. Derneğin kurulduğu yıllarda sadece röntgen ışınlarının tıbbın hizmetine sunulduğunu dile getiren Prof. Dr. Çevikol, radyolojinin gelişim sürecini anlattı. Geçtiğimiz yüz yılda ultrasonografi, Doppler ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans gibi görüntüleme tekniklerinin kullanılmaya başlandığını ifade eden Çevikol, bu yolların yanı sıra girişimsel radyoloji kapsamında yapılan uygulamalarla da tedavinin mümkün hale geldiğini söyledi.

Son yıllarda ise yapay zeka uygulamalarının, tıbbın diğer alanlarından daha fazla radyolojiyi etkilediğini belirten Prof. Dr. Can Çevikol, şöyle devam etti: “Günümüzde tıbbın gören gözü olarak, klinik duruma uygun seçilmiş radyolojik teknikler hastalıkların taranması, teşhis ve izleminde son derece değerlidir. Yapılan incelemelerin uygun teknikle yapılması ve sonuçlarının doğru yorumlanması, uygun tedavi seçiminin en önemli basamağını oluşturmaktadır. Yapay zeka uygulamaları sayesinde tetkiklerin önceliklendirilmesi, doğru tetkik yapılması, en uygun radyasyon dozu kullanılarak radyasyon maruziyetinin azaltılması, görüntü kalitesinde önemli artış, daha hızlı tetkik yapılabilme imkanları, doğru teşhis koyma ve erken teşhis açısından önemli gelişmeler sağlanmıştır.”

“Radyolojik incelemeler, daha erken ve doğru teşhis koyma olanağı sağlıyor”

Türkiye’de radyolojik incelemelere talebin giderek arttığına dikkat çeken Prof. Dr. Can Çevikol, “Hekimlerin hastalara muayene için yeteri kadar zaman ayıramamaları ve radyolojik incelemeleri adeta muayene yöntemi olarak kullanmaları en önemli nedenlerden biri olsa da, radyolojik incelemelerden elde edilen bilgilerin teknolojinin gelişimine paralel olarak artması, teşhis konulması güç olan hastalıklara daha erken ve doğru teşhis koyma imkanını vermiştir. Bunun yanında, bazı durumlarda görüntüleme kılavuzluğunda girişimsel formülleri kullanarak, hastalıkların minimal invaziv olarak tedavi edilebilmesi olanağı doğmuştur. Girişimsel radyoloji sayesinde damarları ilgilendiren, tıkalı damarların açılması, stent yerleştirme, pıhtı eritme veya çıkarma, inmenin erken tedavisi, hastalıklı damarların kapatılması, varis tedavileri, kanser hastalarında tümörün damarlarının “kemoembolizasyon” veya “radyoembolizasyon” işlemleri ile kapatılması veya buradan direkt kemoterapi, radyoterapi yapılması mümkün olmuştur.”

“Gereksiz radyolojik incelemelerin sayısının yüksek olması iş yükünü artırıyor”

Prof. Dr. Can Çevikol, radyoloji uzmanlarının sağlık hizmetinde sunduğu teşhis koyma ve tedavi planlaması işlemlerinin, başarılı tedavi için en önemli basamaklardan biri olduğunu dile getirerek, şu sözlere yer verdi: “Daha önceki yıllarda da söylediğimiz gibi, gereksiz radyolojik incelemelerin sayısının yüksek olması, esasen dünya ortalamasının altında radyoloji uzmanına sahip olan ülkemizde, iş yükünü önemli biçimde artırmakta ve radyolojik inceleme kalitesini düşürmektedir. Son dönemlerde birçok şehir hastanesinde ve üniversite hastanesinde randevu mühletleri kısalmış ve radyoloji hizmetleri düzgün veriliyor gibi görülse de özellikle tetkik kalitesinin düşürülmesi ve birçok hastanede talebi karşılayamayan uzmanlar nedeni ile uzmanlık öğrencileri tarafından bu hizmetlerin verilmeye çalışılması, özellikle deneyim gerektiren bazı durumlarda hastalara doğru teşhis konmasını engellemesinin yanı sıra gereksiz ileri incelemelerin yolunu açabilmekte, hatta gereksiz teşebbüs ve ameliyatlara neden olabilmektedir. Uygunsuz yapılan ve denetlenmeyen hizmet alımları, toplum sağlığını riske atmasının yanı sıra, aynı zamanda radyoloji tabibinin emeğini de değersizleştirmektedir. Niceliğe odaklanmış yaklaşımlar ve uygun gerekçelendirme yapılmadan gerçekleştirilen iyonizan radyasyon içeren görüntülemeler (Bilgisayarlı Tomografi, röntgen vb.), toplumun kümülatif radyasyon doz ölçüsünü ve dolayısı ile kanser riskini artırarak halk sağlığını tehdit etmektedir. Geçen yıl içerisinde bu konunun tahliline yönelik olarak, Sağlık Bakanlığı tetkiklerin önceliklerine göre randevu verilmesi ve gereksiz incelemelerin önlenmesi için yaptığı çalışmalara hız vermiştir. Biz de TRD olarak bu çalışmalara elimizden gelen desteği vermeye çalışıyoruz.”

Vatandaşların, dünya standartlarında radyoloji hizmeti alabilmesi için; iyi yetişmiş ve nitelikli radyoloji uzmanlarının yanı sıra standartlara uygun görüntülemelerin yapılması ve raporlama hizmetinin de nitelikli uzmanlar tarafından uygun kurallarda verilmesine ihtiyaç olduğuna işaret eden Prof. Dr. Çevikol, konuşmasını şöyle tamamladı: “Derneğimiz tetkik yapılması, uygunluk kriterleri ve gerekçelendirme, raporlama ile teleradyoloji standartları konularında, alt kurulları ile aktif olarak çalışmaktadır. Ayrıca nitelikli uzmanların yetişebilmesi için sempozyumlar, kurslar, ulusal kongreler ve diğer eğitim faaliyetleri ile bu gayeye hizmet etmeye çalışmaktadır. Toplum sağlığı açısından en kritik noktalardan birinde yer alan radyolojinin kıymetinin, radyoloji uzmanlarının yaptığı işlemlerin ve sağlık hizmeti sunumundaki kritik rolünün halkımız tarafından yeteri kadar bilinmediğini düşünüyoruz. Bu nedenle, derneğimizin öncelik verdiği diğer bir konu da; halkımızın radyolojinin değeri hakkında bilgilendirilmesidir.”

“Radyoloji, vazgeçilmez bir konuma ulaştı”

45. Ulusal Radyoloji Kongresi Bilimsel Şura Başkanı Prof. Dr. Berna Oğuz, derneğin 100. yılını kutlamaktan duydukları heyecandan bahsederek, kongrede gerçekleştirdikleri bilimsel oturumlar dışında mesleksel sorunlara da eğildiklerini söyledi. Ulusal kongrenin bu yılki ana konusunun, radyolojik tetkik isteme münasebetleri arasında baş sıralarda yer alan, “Baştan Ayağa Ağrı” olarak belirlendiğini vurgulayan Prof. Dr. Berna Oğuz, şöyle konuştu: “Hepimizin bildiği gibi, ağrı, hayat kalitesini derinden etkileyen ve günlük hayatı sınırlayan en yaygın problemlerden biridir. Ağrının kaynağını belirlemek ve doğru tedaviye yön vermek, radyoloji hekimleri olarak bizlere düşen büyük bir sorumluluktur. Kongremizde, baş ağrısından boyun ağrısına, karın ağrısından sırt ağrısına, göğüs ağrısından eklem ve kas ağrılarına kadar çocuklarda ve erişkinlerde tüm vücut sistemlerini ilgilendiren geniş bir yelpazede, ağrının nedenlerini ve teşhiste hangi görüntüleme formüllerinin kullanıldığını ele aldık. Özellikle ağrıya yaklaşımda radyoloji sadece teşhis konulma kademesinde değil, girişimsel süreçlerle ağrının tedavisinde de önemli rol oynamaktadır. Kanser hastalarında ve bel fıtığında ağrı tedavilerinde sinir blokajlarının yapılması, girişimsel radyolojinin önemli vazifelerinden bir adedidir. Sağlık hizmetlerinin bel kemiği haline gelen radyoloji; teşhisten tedaviye, toplum sıhhatinden ferdî sağlığa kadar tüm alanlarda vazgeçilmez bir konuma ulaştı.”

“Meme kanseri erken teşhis edildiğinde yüzde 100 tedavi edilebilen bir hastalıktır”

Türk Radyoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nermin Tunçbilek de radyolojinin erken teşhisi sağlamada başarılı bir şekilde kullanıldığını ifade etti. Erken teşhisin hayat kurtardığına dikkat çeken Prof. Dr. Tunçbilek, şöyle devam etti: “Ülkemizde de tüm dünyada olduğu gibi kanser tarama programları uygulanmaktadır. Tarama programlarından en dikkat çekici olan göğüs kanseri, maalesef her 8 kadının 1’inde görülmektedir. Teşhis alan her 43 kadının 1’inin kaybıyla sonuçlanmaktadır. 2022’de dünyada göğüs kanserinden 670 bin ölüm olayı bildirilmiştir. Buna rağmen düzenli kontrol ve erken teşhis ile göğüs kanserinden ölüm oranı yüzde 44 azalma göstermiştir. Yüksek sıklıkta görülmesine rağmen göğüs kanserinden ölüm bir kader değil, göğüs kanseri erken teşhis edildiğinde yüzde 100 tedavi edilebilen bir hastalıktır. Erken teşhis için, düzenli mamografik kontrol yapılması bu hastalıkla mücadelede kritik bir öneme sahiptir. Mamografik inceleme göğüs dokusu yoğun olgularda kanserin tespit edilmesini güçleştirebilmektedir. Bu nedenle, yoğun göğüs dokusuna sahip bireylerde ek görüntüleme yollarının kullanımı önerilmektedir. Yoğun göğüs dokusuna sahip kadınlarda mamografik görüntülemeye, ilaveten Ultrasonografi ve MR gibi ek görüntüleme yollarının yapılması önerilmektedir.”

“Elektronik sigaranın; sadece sigara içenlere göre akciğer kanseri riskini 4 kat arttırdığı literatürde bildirilmiştir”

En sık görülen bir diğer kanser tipi olan akciğer kanserine de değinen Prof. Dr. Nermin Tunçbilek, akciğer kanserinin erken tanısı ve tedavi idaresinde radyolojik görüntüleme formüllerinin hasta idaresinde önemli bir rol oynadığını vurguladı. Tunçbilek, “En sık görülen bir diğer kanser tipi olan akciğer kanseri etiyolojisinde sigara rol almakta. Günde 10 veya daha az sigara içenlerde akciğer kanseri riski 20 kat, günde 4’ten az sigara içenlerde bile 5 kat artıyor. Alternatif tütün eserlerden elektronik sigaranın; sadece sigara içenlere göre akciğer kanseri riskini 4 kat arttırdığı literatürde bildirilmiştir. Akciğer kanserinin erken tanısı ve tedavi idaresinde radyolojik görüntüleme sistemleri hasta idaresinde önemli bir rol oynamaktadır. Akciğer kanserinde erken teşhis, yüzde 77 oranında hayat kurtarır. 55-74 yaş arasında 30 yıldır günde 1 paket sigara içen, hala aktif içici veya 15 yıldan daha kısa süre önce bırakmış olan bireylerde her yıl düşük doz akciğer tomografisi çekilmesi önerilmektedir” şeklinde konuştu.

Kanser riski yüksek olgularda, düşük dozlarla görüntüleme metotları ile yüksek doğrulukla teşhis sağlanabildiğini belirten Prof. Dr. Nermin Tunçbilek, konuşmasını şu şekilde tamamladı: “Kanser riski yüksek olgularda radyoloji x ışınlarıyla görüntüleme yapıyor ve radyasyon kullanarak tanıya gidiyoruz ama düşük doz görüntülemeyle, taramayla hastalıkları erken tespit ederek ve sağ kalımı artırarak, önemli bir noktaya taşıdık. Kanserden korkmamalı, geç kalmaktan korkmalı ve bana olmaz dememeli prensibiyle radyolojik denetimleri vaktinde yaptırmayı öneriyoruz. Radyoloji, teşhis ve tedavi idaresinde kullanılmasının yanı sıra seçilmiş olgularda minimal invaziv lokal tedavilerle artık hasta tedavisinde de yerini almıştır. Kanserde, erken teşhis için düzenli denetimler ihmal edilmemeli, değerlendirmeler radyoloji uzmanı tarafından gerçekleştirilmelidir. Maalesef günümüz dünyasında irtibatın en hızlı kullanıldığı sosyal medyada toplumu aldatıcı bilgilerle her haber doğru olmayabiliyor. Bu konuda uzman kurum ve kuruluşlara itibar edilmelidir.”

Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber