Aleyna Sevim – Mutfakların vazgeçilmezi tavalar zehir saçıyor. Endüstriyel ve ticari kullanım alanına sahip olan kobalt, tava ve tencere gibi mutfak gereçlerinin içerisinde belirlenen orandan fazla bulununca ve besinle temas etmesi durumunda insanlar üzerinde kanser riski oluşturuyor. Geçen günlerde AB’nin besin ve yem ürünleri için devreye aldığı Hızlı Alarm Sistemi’nin (RASFF) resmi sitesinde yer alan bilgilere göre Türkiye’den Fransa’ya ihraç edilen kızartma tavalarında yüksek derecede kobalt tespit edildiği ve eserlerin Türkiye’ye geri gönderildiği bildirildi. RASFF’ye haziran ayının ilk haftasında yansıyan bildiriye göre “C.”, “S.”, “T.D.” marka kızartma tavalarında en fazla 0.02 olması gereken kobalt miktarı 0.35 olarak tespit edildi.
Sınır paha aşılmamalı
Gıda Mühendisi Ebru Akdağ, Avrupa Besin Güvenliği Otoritesi’nin günlük kabul edilebilir kobalt alımının vücut yükü kilogramı başına 0.3 mikrogram olarak belirlediğini bildirdi. Milliyet’in sorlarını yanıtlayan Akdağ şu bilgileri verdi:
“Bu paha, bir bireyin sıhhatine zarar vermeden gün içinde tüketebileceği azamî kobalt ölçüsünü ifade eder. EFSA, bu bedeli uzun müddetli maruziyetin potansiyel sağlık risklerini göz önünde bulundurarak belirler. Örneğin, 70 kilogram tartısında bir birey için günlük kabul edilebilir kobalt alımı 21 mikrogram olacaktır (70 kg x 0.3 µg/kg). RASFF tarafından belirlenen sonlar, özellikle besinle temas eden gereçler için geçerlidir ve bu cins materyallerde bulunabilecek azamî kobalt ölçüsünü ifade eder. Tavalarda bulunabilecek kobalt miktarı 0.02 mikrogram iken, Türkiye’den ihraç edilen materyaldeki kıymet 0.35mg/l bulunmuş olduğu için kritik risk sınıfına alınmış.
Kalbe de zarar
Kısa periyodik ve yüksek ölçüde kobalt maruziyetinin bulantı, kusma, karın ağrısı, ishale neden olabilir. Uzun vadeli kobalt maruziyeti akciğerlerde ve kalpte toksik etki göstererek nefes darlığı, öksürük, kalp ritmi bozuklukları ve kalp kası hasarına yol açabilir. Paslanmaz çelik, dökme demir, seramik kaplama, titanyum, cam gereçleri daha muteberdir.”
Yiyeceklere geçiyor, çizildiyse atın
Kimyagerler Derneği Genel Sekreteri Sefa Karta da kobaltın tabiatta yaygın bulunduğunu ifade ederek, bazı tava/tencerelerin yapısında bulunan alüminyum, bakır, kurşun, nikel ve kadmiyum gibi bazı ağır metallerin yiyeceklere geçtiğini vurguladı. Karta şunları dedi: “Burada kullanılan tava/tencerenin tipi, yeni ya da eski olması, yiyeceğin pişirme müddeti, yiyeceğin tava/tencerede bekletilme mühleti sıcaklığı gibi pek çok kıymet etkili olmaktadır. Yiyeceklerin pişirilmesinde çizilen, hasar gören tava/tencerelerin, sıhhate uygun şartlarda üretilen eserlerin kullanılması gerekmektedir.”
590-620 liraya satılıyor
Sınırdan çevrilen 20 ve 26 santimlik 3 marka tavanın Türkiye’de bazı sitelerde ithal ürün olarak 590-620 lira arasında satışa sunulduğunu tespit ettik. Türkiye’de bilindik bazı markaların kendi internet sitelerinde benzeri boyut ve özellikte satılan tavaların fiyatları ise daha düşük. Örneğin bir markanın titanyum materyalli 26 santim olan tavası 989 lira, 20 santim tavanın ise 919 lira. Öteki bir firmanın 26 santim döküm tava fiyatı ise 999 lira, 20 santim döküm materyalli tavanın fiyatı ise 799 lira.
03:32
