Türkiye’de İlk Yerli Uçuş Vecihi Hürkuş ile 100 Yıl Önce Gerçekleştirildi

Türkiye’nin ilk uçak fabrikası Cumhuriyetin ilk yıllarında kuruldu ancak hikayesi yarım kaldı.

HÜRJET, HÜRKUŞ, KAAN, GÖKBEY, ATAK ve ANKA gibi milli projelere detay parça üretmeye devam eden TOMTAŞ hakkında bilgiler veren Yönetim Kurulu Üyesi Ferhat Çakır, Vecihi Hürkuş’a ilişkin dikkat çeken açıklamalarda bulundu.

“MİLLİ PROJELERİMİZE DETAY PARÇA ÜRETİMİ YAPMAYA BAŞLAMIŞTIR”

Ferhat Çakır, şu açıklamalarda bulundu:

TOMTAŞ; kuruluşu 1924-1925’e dayanan Türkiye’nin ilk uçak fabrikasının ismidir. Anlamı da Tayyare ve Motortürk Anonim Şirketi’dir. İlk kuruluşunda Türk Devleti ile Alman Junkers isimli firmanın yüzde 51 paydaşlığıyla kurulmuştur. 1925 yılında fabrikanın ilk havacılıkla ilgili üretimine başlayıp 1926 yılında ilk uçaklar A20 uçakları Kayseri’de TOMTAŞ Tesisleri’nde üretilerek çıkmıştır. 1927 yılında ilk uçuş gerçekleşmiş, daha sonra Kayseri Tayyare Fabrikası adı altında aynı fabrika üretimine yüzde 100 Türk Devleti’nin iştiraki olarak devam etmiş, 1950 yılından itibaren ise 2. Hava İkmal Bakım Merkezi olarak faaliyetlerini hala sürdürmektedir.

2023 yılından itibaren ise yarısı TOMTAŞ Yatırım A.Ş. girişimcileri, yüzde 49’u ise TUSAŞ ve Savunma Bakanlığı’nın bağlı kuruluşu olan ASFAT’ın iştirakinde yeniden hayata geçmiştir. İçinde bulunduğumuz bu tesis gerek HÜRJET, HÜRKUŞ, KAAN, gerek helikopterlerimiz GÖKBEY ve ATAK helikopterleri ve gerekse ANKA gibi milli projelerimize detay parça üretimi yapmaya başlamış ve bir buçuk yıldır faaliyetine devam etmektedir. Diğer yandan da Airbus, Boing gibi büyük firmalara detay parça imalatına devam etmektedir.

HÜRJET’İN KAYSERİ’DEN HAVALANMASI BEKLENİYOR

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ tarafından geliştirilmekte olan turbofan motorlu, ileri düzey jet eğitimi ve yakın hava destek uçağı olan HÜRJET’in yerli ve milli motoruyla birlikte Kayseri’den havalanmasının planlandığını aktaran Çakır; “1925-1926 yılında başlayan ama yarıda kalan bu hüzün hikayesi; dönemin Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar Paşa’mızın da sözüyle ‘Artık hüzün hikayesi başarı kıssasına dönüşsün’ diye tekrar devlet ve millet el ele verip bu faaliyetlere başlanmıştır. Bu yılın sonunda HÜRJET’in detay montajına burada başlanacaktır. 2027’den itibaren ise yani TOMTAŞ’ın ürettiği ilk uçakların 100. yılından itibaren HÜRJET’in son montajı yapılıp Kayseri Havalimanı’nın yanındaki üretim tesislerinden İnşallah yerli ve milli motorlarıyla birlikte Kayseri’den yeniden havalanması planlanmaktadır” ifadelerini kullandı.

“İLK UÇUŞUNU KAYSERİ’DEN ANKARA’YA 100 YIL ÖNCE BUGÜN GERÇEKLEŞTİRMİŞTİR”

Çakır, son olarak şu sözleri sarf etti:

Vecihi Hürkuş; TOMTAŞ’ın kendisine yaptığı 1925’teki teklifini kabul ederek TOMTAŞ’ta çalışmalara başladı. Daha sonra TOMTAŞ adına Almanya’ya gitti, o kadar yetenekli ki Almanya’da binlerce mühendisin ürettiği uçaklardaki eksiklikleri tespit etmiş. Sonrasında Kayseri’de TOMTAŞ’ın üretmiş olduğu yerli ama milli olmayan ‘Junkers’ isimli uçakların deneme uçuşlarında yer aldı. Nihayetinde kendi ürettiği ‘Vecihi’ isimli uçağının ilk uçuşunu Kayseri’den Ankara’ya 100 yıl önce bugün gerçekleştirmiştir. Sonrasında bir hüzün kıssasıyla bu memleketin önünü kesmek isteyen zihniyet engel olmuş, çeşitli zorlamalarla Vecihi Hürkuş’un bu projenin akim kalması sağlanmıştır. TOMTAŞ; dedesinin verdiği ruhla elinden geleni yapacak.