Ece Çelik
Gazeteci Cengiz Erdinç, 20 yıl sonra yeni bilgilerle güncellediği ve yeniden basılan Overdose Türkiye: Narkoelitlerden Mafyaya Uyuşturucunun Yüz Yıllık İstilası isimli kitabında eroin, metamfetamin, kokain ecstasy gibi uyuşturucu hususların kullanımının Türkiye’de arttığını ortaya koydu. Yeşilay, İçişleri Bakanlığı, İstanbul Üniversitesi ve Çukurova Üniversitesi adli tıp enstitülerinin iş birliğiyle 62 ilin kanalizasyon şebekesinde yapılan Atık Su Analizi’nin 2020-2021 datalarına dayanarak Türkiye’nin uyuşturucu haritasını çıkaran Erdinç madde bağımlığının yayılma suratının dikkat cazip seviyede olduğunu söylüyor.
2017 rekor ölümlerin yaşandığı sene
DW Türkçe’ye konuşan Erdinç, ilk baskısı 2004 yılında yayımlanan ve uyuşturucunun Türkiye’deki 100 yıllık yolculuğunu anlatan kitabı 1996 yılında büyük can kayıplarına yol açan eroin dalgasının ardından yazmaya başladığını dile getiriyor. Kitabın yayımlandığı 2004 tarihinden itibaren uyuşturucuya ilişkin cürümler ve bağımlılık kayıtlarıyla ilgili verileri takip etmeye devam eden Erdinç, Türkiye’nin uyuşturucu ticareti ve kullanımı ile ilgili durumun günden güne berbata gittiğini söylüyor.
2012 yılını dikkat cazip bir yıl olarak tanımlayan Erdinç, 2012 bağımlılık kayıtlarının birkaç yıl öncesine göre ikiye katlandığı ve tedavi müracaatlarının 200 bine dayandığı bir sene diyor.
2017’nin uyuşturucu kaynaklı ölümlerde zirve bir yıl olduğunu vurgulayan Erdinç bu ölümlerin yaklaşık üçte birinin bonzai kaynaklı olduğunu söylüyor.
İçişleri Bakanlığının yayımladığı bilgilere göre 2017 yılında 941 kişi uyuşturucu kaynaklı nedenlerle hayatını kaybetti.
Uyuşturucunun en çok kullanıldığı iller
Uyuşturucu alanında bilgilere ulaşmanın hayli zor olduğunun altını çizen Erdinç resmi kurumların 2016 yılından itibaren kanalizasyon tahlili yaptığını duyduğunu ancak mevzuya ilişkin hiçbir veri açıklanmamasının dikkatini çektiğini anlatıyor. Gazetecilik formülleriyle bilgilere ulaşan Erdinç bu datalarla Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) hazırladığı suç işlenen vilayetlere ve suç çeşitlerine göre ceza ve infaz kurumlarına gelen mahkumlar istatistiği ile karşılaştırmaya karar vermiş. 2020 yılına kadar gelen 14 yıllık bilgilerde uyuşturucu imalat ve ticareti ile kullanım kabahatleri vilayetlere göre görülüyordu. Bunu yetişkin nüfusa oranladığımda 2020 ve 2021 yıllarına ait atık su tahliliyle çakışan bir manzara ortaya çıktı ifadelerini kullanan Erdinç, atık su tahlilinde kimi illerde kimi unsurların ilk sırada olduğunu tespit ettiğini söylüyor.
Bu vilayetlerin aynı zamanda uyuşturucu kullanmak, imalat ve ticaretini yapmak hatalarından hüküm giymiş mahkûmların da en çok bulunduğu iller olduğunu belirleyen Erdinç, Burada dikkatimi çeken uyuşturucu yoğunluğu ile organize suç arasındaki ilişki, bu illerde aynı zamanda yoğun bir organize suç faaliyetinin de gözleniyor olması. Bu narkotik ticareti ile organize cürmün iç içe girdiğini gösteriyor ki geçmişte de bu bağlantı vardı ifadelerini kullanıyor.
Atık su tahliline göre 2020-2021 yıllarında eroinde Isparta, Denizli ve Edirne ilk üç sırada yer alıyor. Ecstasy’de Karaman, metamfetaminde Aydın ilk sırada bulunuyor. Esrar kullanımında ise Adıyaman kişi başı 13,287 miligramla bütün büyük kentlerin önünde gözüküyor.
Hollanda-Karaman bağlantısı
Erdinç, elde ettiği datalarla ilgili dikkat alımlı bir bağlantı fark ettiğini belirtiyor. Buna göre, Karaman’da kişi başı 77 miligram ecstasy tüketiliyor, komşusu Konya ise en çok ecstacy’nin tüketildiği üçüncü şehir. Konya aynı zamanda 2019-2020 bilgilerine göre de en çok ecstasy kullanılan şehir olarak kaydedilmiş. Ecstasy üretiminde en önemli ülkenin Hollanda olduğunu söyleyen Erdinç Hollanda’da yaşayan 500 bin Türkiye kökenli göçmenin yüzde 11’inin Karamanlı olduğuna dikkat çekiyor.
Önce arz ediliyor, sonra pazarı oluşuyor
Yaygın bir pazarlama ağı olduğunu, özellikle metamfetamin gibi yeni uyuşturucuların Anadolu’da hızla yayıldığını söyleyen Erdinç, Örneğin metamfetaminde polis kayıtlarına baktığınızda önce imalat ve ticaret hadiselerinin arttığını ancak bir süre sonra kullanım olaylarının oran olarak onu geride bıraktığı bir süreç olduğunu görüyorsunuz. Yani önce arz ediliyor, sonra pazarı oluşuyor diyor. Türkiye’nin şimdi bir narko devlet haline gelmediğini ifade eden Erdinç, maddelerin yetersiz olduğunu, kollukta zaaflar olduğunu ve suç gelirlerini önlemede yetersiz kalındığını savunuyor.
Birleşmiş Milletler (BM) Uyuşturucu Kontrol Kurulu (INCB) 2023 Raporu da metamfetamin kaçakçılığında yükseliş olduğunu ortaya koyuyor. DW Türkçe’ye konuşan Prof. Dr. Sevil Atasoy, Son yıllarda metamfetamin kaçakçılığında artış var, bu Türkiye’nin halk sağlığı açısından karşı karşıya kaldığı tehdidi artırıyor. Metamfetamine bağlı ölümlerin uyuşturucuya bağlı toplam vefatlar içindeki payı da son yıllarda giderek yükseldi ifadelerini kullanıyor.
Metamfetamin kaynaklı vefatlar arttı
İçişleri Bakanlığı’nın datalarına göre 2020 yılında 314 kişi doğrudan madde bağımlılığı sebebiyle hayatını kaybetti. Bunların yüzde 36’sı eroine, yüzde 31’i metamfetamine yüzde 29’u ecstasy’e bağlı olarak öldü.
2021 yılında ölüm sayısı 270’e düştü. Ancak bu kez ölümlerin yüzde 46’sı metamfetamin, yüzde 28’i eroin yüzde 25’i ecstasy sebebiyle gerçekleşti.
2022 yılında ise 246 doğrudan madde temaslı ölüm meydana gelirken metamfetamine bağlı ölümlerin sayısı yine artmış ölümlerin yüzde 56’sı metamfetamin, yüzde 27’si eroin, yüzde 18’i ecstasy’e bağlı olarak hayatını kaybetti.
Türkiye’de aşırı doz uyuşturucudan kaynaklı ölümlerin rekor kırdığı 2017 yılında metamfetamin kaynaklı vefatlar yüzde 7 iken 2022 yılında bu oran yüzde 56’ya yükseldi.
Bu oran metamfetamin bağımlılığı şikayetiyle tedavi görmek isteyen hasta sayılarına da yansıdı. 2016 yılında Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde kaydedilen yüzde 3,5 olan metamfetamin tedavisine başvuru oranı 2022 yılında yüzde 37’ye yükseldi.
Metamfetamin kullanımı neden artıyor?
İçişleri Bakanlığı da 2023 Türkiye Uyuşturucu Raporunda bu artışa dikkat çekti. Raporda, Türkiye’de 2017 yılından bu yana ölüm sayıları düşerken, ölümlerde metamfetamin görülme oranının yükselmesi dikkat caziptir sözleri yer aldı.
Peki neden metamfetamin kullanımında artış oldu? Cengiz Erdinç bu sorunun cevabıyla ilgili birkaç iddia olduğunu ancak devletin yetkili kurumlarının kesinlikle mevzuyla ilgili geniş çalışma yapması gerektiğini söylüyor: Belli iş kollarında çalışan insanları bu maddeyi alırlarsa daha uzun süreler çalışabileceklerine dair yanıltıyorlar. Bu sebepten metamfetamin bağımlılığının arttığına yönelik iddialar var. Kullanan kişilerin diğer uyuşturuculara göre daha ucuz fiyata ulaşabilmesi de metamfetaminin yaygınlaşmasındaki önemli sebeplerden biri.
Europol: Türkiye uyuşturucu ticaretinde önemli bir merkez
Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi’nin (EMCDDA) 2023 raporuna göre metamfetaminin yanı sıra Türkiye’de ele geçirilen eroin ölçüleri da dikkat çekiyor. Avrupa Birliği (AB) devletleri tarafından ele geçirilen eroin miktarı 2021 yılında bir evvelki yıla göre iki katından fazla artarak 9,5 ton olarak kaydedildi. Aynı yıl Türkiye’de ele geçirilen eroin miktarı ise 22,2 ton oldu.
Europol ve EMCDDA tarafından hazırlanan ve Mart 2024’te yayımlanan AB Uyuşturucu Piyasaları Raporu Avrupa’daki eroin ticareti konusunda Türkiye merkezli suç şebekelerinin hakimiyetinin devam ettiğini ortaya koydu. Rapora göre Avrupa’da kullanılan eroinin ana kaynağı Afganistan ancak eroinin AB ülkelerine ulaşmasında Türkiye hâlâ önemli bir geçiş noktası. Raporda yer alan bilgilere göre AB’ye yönelik eroin kaçakçılığı giderek artan oranda deniz yollarına, konteyner trafiğine ve Türkiye’den kalkan feribotlara dayanıyor.
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
12:56
12:56
News
Genel
Genel
Genel
Genel
Genel
Genel
