Anasayfa / Teknoloji / Türkiye’nin Dijitalleşme Notu Bir Önceki Yılla Aynı Düzeyde Kaldı

Bursa Gündem Haber
Teknoloji
Türkiye’nin Dijitalleşme Notu Bir Önceki Yılla Aynı Düzeyde Kaldı

189 kez okunmuştur Yayınlanma Tarihi: 11 Kasım 2024 17:03 - Güncelleme Tarihi: 11 Kasım 2024 17:03 189 11 Kasım 2024

Türkiye’nin Dijitalleşme Notu Bir Önceki Yılla Aynı Düzeyde Kaldı

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD), her yıl yayınladığı Türkiye’nin Dijital Dönüşüm Endeksi ismini verdiği; Türkiye’nin dijital dönüşüm suratını, bu suratın belirleyicilerini, dijital dönüşüm için hangi alanlardaki adımların atılması gerektiğini ortaya koyduğu raporun 2023 sonuçlarını kamuoyuna açıkladı.

Uluslararası kuruluşlardan alınan karşılaştırılabilir dataların yanı sıra bölümdeki yöneticilerin Türkiye’nin dijital dönüşüme hazırlığı ve yeterlilikleri hakkındaki niteliksel değerlendirmelerinden yararlanılarak hazırlanan endeks; ekosistem, yeterlilik, kullanım ve dönüşüm olmak üzere dört ana bileşen altında 10 farklı alt başlıkta, 61 gösterge üzerinden Türkiye’nin dijitalleşme performansını ortaya koyuyor. Endeksin hesaplanmasında Türkiye’nin yanı sıra 139 ülkenin verileri de kullanılıyor. Dolayısıyla, endeks bedelini belirleyen sadece Türkiye’nin dijitalleşmesi değil, diğer ülkelerin Türkiye’yle birlikte küresel dijital dönüşümdeki pozisyonları oluyor.

Türkiye’nin Dijital Dönüşüm Endeksi 2023 Raporu’na göre, Türkiye dijitalleşme performansı açısından geçtiğimiz yıla göre herhangi bir gerileme ya da artış göstermedi ve endeks 5 üzerinden 3,09 olarak hesaplandı. Genel endeks kıymetini oluşturan 61 alt göstergenin 29’u 2023 yılında artarken, 30 göstergenin endeks değeri geriledi, 2 göstergenin değeri ise değişmedi.

Türkiye’nin Dijital Dönüşüm Endeksi – 2023
2019	2020	2021	2022	2023
TÜRKİYE DİJİTAL DÖNÜŞÜM ENDEKSİ	2,90*	3,00*	3,20*	3,09*	3,09
A. EKOSİSTEM BİLEŞENİ	2,58	2,7	2,85	2,77	2,77
1.Boyut: Yasal Zemin ve İşleyiş	2,74	2,79	3	2,93	2,91
2. Boyut: Yenilik ve Yatırım Ortamı	2,42	2,6	2,7	2,6	2,64
B. YETERLİLİK BİLEŞENİ	3,15	3,21	3,37	3,35	3,2
3. Boyut: Altyapı	2,45	2,46	2,72	2,72	2,72
4. Boyut: Satın Alınabilirlik	4,25	4,36	4,44	4,41	4,12
5. Boyut: Beceriler	2,74	2,81	2,97	2,9	2,75
C. KULLANIM BİLEŞENİ	3,02	3,23	3,38	3,21	3,35
6. Boyut: Kişisel Kullanım	3,25	3,27	3,39	3,37	3,44
7. Boyut: İş Dünyası Kullanımı	2,77	3,32	3,39	3,09	3,35
8. Boyut: Kamu Kullanımı	3,05	3,1	3,37	3,18	3,26
D. DÖNÜŞÜM BİLEŞENİ	2,85	2,86	3,18	3,05	3,05
9. Boyut: Dijitalleşen Ekonomi	2,35	2,33	2,48	2,39	2,38
10. Boyut: Dijitalleşen Toplum	3,35	3,39	3,87	3,7	3,72

2023 yılında da endeksin 2022 yılıyla aynı değeri aldığını belirten TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Tombalak, “Dijital dönüşüm bakımından, Türkiye’de 2019 yılından 2021 yılına kadar kaydedilen ilerlemenin 2022’de duraksadığını, bir başka sözle diğer ülkelere göre izafi olarak hesapladığımız dijital dönüşüm endeksinin gerilediği görülüyor. 2023 yılında da endeks 2022 yılı ile aynı değeri alarak, iki yıl önce yakalamış olduğu düzeyin gerisinde kaldı. Bu dönem aynı zamanda Türkiye’nin ekonomik istikrar sorunlarıyla karşı karşıya olduğu bir dönem. Dijitalleşme sürecinin kesintisiz devam etmesi açısından ekonomik istikrar önemli olduğu gibi, gelecek dönem ekonomik performansını belirleyecek olan esas ögelerden birisi de dijitalleşme sürecinin hızı ve derinliği olacaktır. Dijital dönüşüm süreci dünyada ivmelenirken Türkiye bu sürecin dışında kalmamalı ve siyasetlerini bu gereksinime göre planlayarak uygulamalıdır” dedi.

Rapordan öne çıkan bulgular şöyle sıralanıyor:

Genel endeks bedelini oluşturan 61 alt göstergenin 29’u 2023 yılında güzelleşmiştir. Aynı devirde değişmeyen iki gösterge bulunurken, 30 göstergenin endeks değeri ise gerilemiştir. 2023 yılında, endeksi oluşturan dört alt bileşenden, “Kullanım” bileşeninin endeks bedelinin artığı, “Ekosistem” ve “Dönüşüm” bileşenlerinin endeks puanın değişmediği, buna karşılık “Yeterlilik” bileşeninin endeks kıymetinin düştüğü görülmektedir.
Türkiye’nin Dijital Dönüşüm Endeksi’nin beş yıllık performansı, Türkiye’nin dijitalleşmesinin iktisadın genel gidişatıyla ve eğitim ile hukuk sistemi gibi kurumsal yapılarla yakından bağlı olduğunu göstermektedir.
Ekonomik istikrarın bozulması dijitalleşme sürecinin aksamasına, buna karşılık ekonomik istikrarın yeniden tesis olacağı beklentisi dijitalleşme sürecinin hızlanmasına neden olmuştur. Dijitalleşme süreci üzerinde ülkenin genel ekosisteminin, özellikle de yasal yerin, etkili olduğu anlaşılmaktadır. Hakikaten tüm yıllarda “Ekosistem” bileşeni Türkiye’nin dijitalleşme notunu aşağı çeken en önemli bileşen olmuştur.
Ekosistemin yanı sıra eğitim sistemini geliştirmek ve nitelikli işgücünü ülkede tutmak üzere uygulanan siyasetler da dijitalleşme sürecini etkilemektedir.
“Dijitalleşen Ekonomi” alt bileşeni de düzenli olarak genel endeksi aşağıya çeken etkenlerdendir. Türkiye’nin ekonomik yapısında dijitalleşme sürecinin beklenen etkileri şimdi gözlemlenmemektedir.
Beceriler boyutunu aşağı çeken dört alt gösterge “STEM alanında yükseköğrenim mezunları”, “Matematik ve fen eğitiminin kalitesi”, “Eğitim sisteminin BİT mahareti kazandırma yetkinliği” ve “BİT marifeti olan işgücüne ihtiyaç”tır.
İş dünyasının BİT sektöründeki nitelikli işgücü açığını kendi imkanları ile aşmaya çalıştığı sonucuna varılabilir.
Endeksin alt kırımlarına bakıldığında Türkiye’nin dijital dönüşümünde esas kısıtının dijital teknolojileri benimsemek ve kullanmakta olmadığı görülmektedir. Kişisel kullanım ve kamu kullanımı açısından gösterilen performans benzer ülkelere oranla daha iyi olsa da buna karşılık dijital dönüşüm performansı iktisadın genel gidişatı ile eğitim ve hukuk sistemi gibi kurumsal yapılarla çok yakından bağlı. Bu da teknolojik ihtilallere ahengin sadece bilim ve teknoloji siyasetleriyle sınırlı olmadığına işaret etmektedir.
Daha önceki teknolojik ihtilallerde olduğu gibi bu kez de dijital devrim, uygun altyapı, teknolojileri geliştirecek marifetlerle donanmış bir işgücü ve şirketler bölümünün bu teknolojileri iş hayatında uygulaması için uygun bir yasal çerçeve ve rekabet ortamına ihtiyaç bulunmaktadır.

Türkiye’nin Dijital Dönüşüm Endeksi periyodik olarak her sene TÜBİSAD tarafından gerçekleştirilen ve ülkemizin dijitalleşmede gelişimi için bulguları ortaya koymak amacıyla düzenlenen bir rapordur.

Raporun tamamı için tıklayın.

2019	2020	2021	2022	2023
TÜRKİYE DİJİTAL DÖNÜŞÜM ENDEKSİ	2,90*	3,00*	3,20*	3,09*	3,09
A. EKOSİSTEM BİLEŞENİ	2,58	2,7	2,85	2,77	2,77
1.Boyut: Yasal Zemin ve İşleyiş	2,74	2,79	3	2,93	2,91
1.01 Kanunların uygulanmasında etkinlik	2,24	2,36	2,49	2,51	2,47
1.02 Bilgi İletişim Teknolojileri ile ilgili kanunlar	2,58	2,72	3,15	2,96	2,95
1.03 Uyuşmazlıkların tahlilinde yasal sistemin etkinliği	1,87	1,96	2,33	2,16	2,07
1.04 Kamu kurumları ile olan uyuşmazlıklarda yargı sisteminin adil işlemesi	2,06	2,15	2,47	2,3	2,24
1.05 Fikri mülkiyet haklarının korunması	2,41	2,42	2,71	2,62	2,6
1.06 BİT Düzenleme Takibi	4,69	4,74	4,74	4,74	4,74
1.07 Alternatif uyuşmazlık çözüm mekanizmaları	3,34	3,21	3,11	3,2	3,3
2. Boyut: Yenilik ve Yatırım Ortamı	2,42	2,6	2,7	2,6	2,64
2.01 En yeni teknolojilere erişim	3,07	3,89	4	3,04	3,95
2.02 Risk sermayesine erişim	2,48	2,38	2,67	2,74	2,6
2.03 Kurumlar vergisi oranı (%)	2,49	2,49	2,49	2,71	2,37
2.04 Yerel rekabetin yoğunluğu	2,79	2,66	2,72	2,77	2,81
2.05 BİT alanında üniversite-sanayi işbirliği	2,16	2,46	2,38	2,57	2,45
2.06 İleri teknoloji eserlerinin kamu tarafından tedariki	2,11	2,29	2,65	2,46	2,31
2.07 Ar-Ge harcaması (% GSYH)	1,85	2,06	2	1,93	1,98
B. YETERLİLİK BİLEŞENİ	3,15	3,21	3,37	3,35	3,2
3. Boyut: Altyapı	2,45	2,46	2,72	2,72	2,72
3.01 Elektrik üretimi (kWh/kişi başı)	1,27	1,27	1,28	1,3	1,29
3.02 Mobil ağ kapsamı, (nüfusun yüzdesi)	4,96	4,96	4,96	4,97	4,97
3.03 Uluslararası internet bant genişliği (kb/s kullanıcı başına)	1	1	1	1	1
3.04 Telekomünikasyon hizmetlerindeki yıllık yatırımın gelir içindeki payı (% telekomünikasyon geliri)	1,65	2,27	2,43	2,58	2,89
3.05 Gayri safi sermaye oluşumu (% GSYH)	2,71	2,18	3,53	3,67	3,5
3.06 Firma seviyesinde BİT yatırımının yeterliliği	2,49	2,64	2,75	2,67	2,65
3.07 BİT altyapısının gelişkinliği	3,11	2,91	3,09	2,88	2,78
4. Boyut: Satın Alınabilirlik	4,25	4,36	4,44	4,41	4,12
4.01 Ön ödemeli mobil hücresel tarifeler* (SGP $)	4,22	4,26	4,42	4,46	3,71
4.02 Sabit genişbant internet tarifeleri, (SGP $/aylık)	4,55	4,74	4,79	4,59	4,31
4.03 BİT altyapısının pahalılığı	3,98	4,06	4,11	4,19	4,33
5. Boyut: Beceriler	2,74	2,81	2,97	2,9	2,75
5.01 Eğitim sisteminin BİT mahareti kazandırma yetkinliği	2,19	2,23	2,53	2,51	2,17
5.02 Matematik ve fen eğitiminin kalitesi	1,69	1,78	2,2	2,05	1,93
5.03 Ortaöğretimde okullaşma oranı (%)	3,69	3,68	3,71	4,02	3,88
5.04 Okur-yazarlık oranı (%)	4,85	4,71	4,84	4,79	4,87
5.05 STEM alanında yükseköğrenim mezunları, (20-29 yaş arası, 1000 kişide)	2,09	2,01	1,84	1,66	1,24
5.06 BİT mahareti olan işgücüne ihtiyaç	1,95	2,45	2,69	2,39	2,43
C. KULLANIM BİLEŞENİ	3,02	3,23	3,38	3,21	3,35
6. Boyut: Kişisel Kullanım	3,25	3,27	3,39	3,37	3,44
6.01 Cep telefonu aboneliği (her 100 kişide)	2,02	1,96	2,01	1,97	2,13
6.02 Ferdi internet kullanımı (%)	3,8	3,9	4,04	4,17	4,25
6.03 Hanelerde bilgisayar sahipliği (%)	3,34	3,24	3,08	3,07	3,06
6.04 Hanelerde internet erişimi (%)	4,34	4,52	4,62	4,66	4,75
6.05 Sabit genişbant internet üyeliği (her 100 kişide)	2,42	2,45	2,67	2,75	2,8
6.06 Mobil genişbant internet üyeliği (her 100 kişide)	2,08	2,14	2,27	2,31	2,39
6.07 Bireylerin sosyal ağları (Facebook, Twitter, LinkedIn vb.) kullanımı	4,63	4,45	4,64	4,61	4,62
6.08 Bireylerin eğitim, sağlık ve finansal hizmetler gibi alanlarda BİT kullanımı	3,33	3,49	3,76	3,42	3,55
7. Boyut: İş Dünyası Kullanımı	2,77	3,32	3,39	3,09	3,35
7.01 Firmaların son teknolojileri özümsemesi	3,05	3,78	3,97	3,23	3,88
7.02 Yenilik kapasitesi	2,62	3,82	3,86	3,04	3,5
7.03 PCT patent başvurusu (bir milyon kişi başına)	1,09	1,09	1,09	1,09	1,09
7.04 İşletmeler arası süreçlerde BİT kullanımı	3,58	3,86	3,82	3,59	3,87
7.05 İşletme müşteri arası süreçlerde BİT kullanımı	3,78	3,87	3,8	3,83	3,87
7.06 İşçi eğitim yatırımları	2,54	3,5	3,82	3,76	3,91
8. Boyut: Kamu Kullanımı	3,05	3,1	3,37	3,18	3,26
8.01 Devletin dijital değişim yönetimi	2,34	2,48	2,98	2,54	2,78
8.02 Çevrimiçi Kamu Hizmetleri Endeksi (0-1 arası)	4,5	4,5	4,42	4,42	4,39
8.03 BİT kullanımında kamu desteği	2,3	2,31	2,7	2,57	2,6
D. DÖNÜŞÜM BİLEŞENİ	2,85	2,86	3,18	3,05	3,05
9. Boyut: Dijitalleşen Ekonomi	2,35	2,33	2,48	2,39	2,38
9.01 BİT’in iş modelleri üzerinde etkisi	3,87	3,77	3,91	3,8	4,03
9.02 BİT alanında patent başvuruları (bir milyon kişi başına)	1,05	1,06	1,07	1,06	1,06
9.03 BİT’in organizasyon modelleri üzerinde etkisi	3,68	3,71	4,02	3,86	3,76
9.04 Bilgi yoğun faaliyetlerde istihdam edilen işgücü oranı (%)	2,38	2,34	2,48	2,28	2,3
9.05 Tam zamanlı telekomünikasyon çalışanları (bir milyon nüfus başına)	1,09	1,32	1,29	1,32	1,29
9.06 Tasarım ürünleri ihracatı (% toplam ticaret)	3,61	3,61	3,93	3,2	3,15
9.07 BİT hizmetleri ihracatı (% toplam hizmet ticareti)	1,17	1,14	1,35	1,26	1,19
9.08 Dijital olarak teslim edilebilir hizmet ihracatı (% toplam hizmet ticareti)	1,41	1,39	1,68	1,49	1,4
9.09 Mobil ağlardan elde edilen gelirler (% telekomünikasyon hizmetleri)	2,85	2,6	2,63	3,28	3,2
10. Boyut: Dijitalleşen Toplum	3,35	3,39	3,87	3,7	3,72
10.01 e-Devlet hizmetlerinin kullanımı	3,47	3,56	4,05	4,03	4,28
10.02 Eğitimde BİT kullanımı	2,78	2,81	3,58	3,2	3,38
10.03 e-Devlet hizmetlerinin kalitesi	3,38	3,55	3,92	3,76	4,09
10.04 e-katılım Endeksi (0-1 arası)	4,39	4,39	4,56	4,56	4,12
10.05 Internet kullanımında cinsiyet eşitsizliği	2,75	2,65	3,25	2,96	2,73