Tusaş, Türkiye’nin Teknoloji Merkezi Pozisyonunda

Türk Uçak Sanayii Anonim Ortaklığı (TUSAŞ), 28 Haziran 1973 tarihinde Türkiye’nin savunma sanayiinde dışa bağımlılığını azaltmak amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde yapılandı.

TUSAŞ HAVACILIK

Türk Hava Kuvvetleri’nin savaş uçağı gereksiniminin karşılanmasına yönelik olarak F-16 uçaklarının kullanılması kararı ile birlikte; F-16 uçağının üretimi, uçak üzerindeki sistemlerin entegrasyonu ve uçuş testlerini yaparak Hava Kuvvetlerimize teslim etmek üzere TUSAŞ tarafından 1984 yılında TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TAİ), Türk-ABD ortak yatırım şirketi olarak 25 yıllığına kuruldu.

25 yıllık süreç tamamlanmadan, 2005 yılında TAİ’nin yabancı hisseleri Türk hissedarlar tarafından satın alınarak şirket yeniden yapılandırıldı.

TÜRKİYE’NİN TEKNOLOJİ MERKEZİ

Bu kapsamda TAİ ve TUSAŞ birleşerek, TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. çatısı altında faaliyetlerini genişletti, havacılık ve uzay sanayi sistemlerinin geliştirilmesi, modernizasyonu, üretimi, sistem entegrasyonu ve yaşam döngüsü destek süreçlerinde Türkiye’nin teknoloji merkezi pozisyonuna geldi.

ÜRETİM GRUPLARI

Havacılık ve uzay endüstrisinde küresel ilk yüz oyuncu arasında yer alan Türk Havacılık ve Uzay Sanayii, proje mevzularına bağlı olarak; Havacılık Yapısalları Grubu, Uçak Grubu, Helikopter Grubu, İnsansız Hava Aracı (İHA) Sistemleri Grubu, Uzay Sistemleri Grubu, Milli Muharip Uçak Grubu ve Mühendislik Grubu olmak üzere altı stratejik iş merkezi bünyesinde örgütleniyor.

ENTEGRE LOJİSTİK DESTEK

Ayrıca, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii tarafından tasarlanan/üretilen tüm eserlerle ilgili olarak entegre lojistik destek hizmeti sağlanıyor.

KAHRAMANKAZAN MERKEZ YERLEŞKESİ HAKKINDA

1973’ten beri Türk Havacılık ve Uzay Sanayii’nin merkezi olan Kahramankazan Merkez Yerleşkesi, yıllar içinde gerçekleştirdiği büyük atılımlarla bugün gökyüzünün geleceğinin tasarlandığı dev bir teknoloji yerleşkesi olma kimliğini üstleniyor.

Türkiye’nin lider, dünyanın önde gelen havacılık ve uzay şirketleri arasındaki pozisyonuyla özgün tasarım kademesinden yerli imkanlarla gerçeğe dönüştürülen; uçak, helikopter, insansız hava aracı, uydu teknolojileri ve komponentler bu üste küresel sanayiyle rekabet eden ürünler haline geliyor.

Havacılık ve uzay alanındaki teknolojilerin hayat bulduğu bu 4 milyon metrekarelik yerleşkede gökyüzünün sınırlarını zorlayan Türk Havacılık ve Uzay Sanayii çalışanlarına özel bir ekosistem bulunuyor.

TESİSTE KREŞİ VE ANAOKULU VAR

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Sosyal Tesisleri, Kahramankazan yerleşkesinde üretim tesislerimizin yanında 650 bin metrekarelik bir alan üzerine kurulu tesislerinde; lojman, market, postane, banka, hobi bahçeleri, çocuk parkları, açık ve kapalı alan span alanları, cami, misafirhane, rekreasyon alanı, kreş, anaokulu, ilköğretim okulu ve lise bulunuyor.

ÜRÜNLER:

AĞIR SINIF TAARRUZ HELİKOPTERİ

T129 ATAK ve T625 GÖKBEY Projeleri kapsamında kazanılan teknolojik bilgi birikimi ve operasyonel deneyim sonucunda “Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri Projesi”ne başlandı.

Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri Projesi; artırılmış faydalı yük ve mühimmat kapasitesi (lançerler hariç 1.200kg), çağdaş aviyonik sistemler, düşürülmüş lojistik maliyet ve yüksek performans amaçları doğrultusunda tamamen yerli ve milli kabiliyetler ile tasarlandı.

T625 GÖKBEY

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ve diğer ihtiyaç sahibi makamların, genel gaye helikopteri muhtaçlıklarının özgün bir platform ile karşılanması maksadıyla yürütülmekte olan Özgün Helikopter Programı, 15 Haziran 2010 tarihinde toplanan Savunma Sanayii İcra Komitesi (SSİK) kararı ile başlatıldı.

Program bütçesi ve takvimi 03 Ocak 2013 tarihli SSİK ile kararlaştırıldı ve 26 Haziran 2013 tarihinde SSM ile TUSAŞ arasında sözleşme imzalandı.

En zorlu iklim ve coğrafyalarda dahi, yüksek irtifa ve yüksek sıcaklıkta, gece ve gündüz şartlarında etkin bir şekilde faaliyet gösterebilecek olan T625 GÖKBEY Genel Amaç Helikopteri, milli imkan ve kabiliyetler kullanılarak tasarlanmakta ve üretildi. ATAK Programı süresince kazanılan bilgi, birikim, deneyim ve yetenek havuzu temel alınarak başlanılan Özgün Helikopter Programı kapsamında, yapısal ve aviyonik sistemlerin yanı sıra, transmisyon, rotor ve iniş ekipleri gibi kritik öneme haiz sistemlerin dizaynları ve üretimleri de tamamen ulusal kaynaklar kullanılarak gerçekleştirildi.

Helikopterin geniş görev yelpazesine sahip olmasından dolayı taşıma, VIP, kargo, hava ambulans, arama kurtarma ve kıyı ötesi taşıma misyonlarını icra edebilecek.

Yerli imkanlarla geliştirilip üretilen ilk Genel Niyet Helikopteri T625 GÖKBEY ilk uçuşunu 6 Eylül 2018 saat 06:00’da başarıyla gerçekleştirmiş olup 19 Nisan 2023 tarihinde T625 GÖKBEY helikopteri P1 Prototipi TEI tarafından ulusal imkanlarla geliştirilen ve üretilen TS1400 Turboşaft Motorları ile ilk test uçuşunu başarılı bir şekilde gerçekleştirdi.

Helikopterin, EASA (European Aviation Safety Authority) ve SHGM (Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü) tarafından sertifiye edilmesi ile ilgili çalışmalar program ile birlikte sürdürülüyor.

TUSAŞ tarafından tasarlanan ve üretilen T625 GÖKBEY Genel Amaç Helikopterimizin test ve sertifikasyon faaliyetleri başarılı bir şekilde devam ediyor. Yerli ve yabancı ihtiyaç sahibi kullanıcılar için milli imkanlar ile geliştirilmiş olan GÖKBEY helikopteri misyonlarını en zorlu iklim ve coğrafyalarda dahi, yüksek irtifa ve yüksek sıcaklıkta, gece ve gündüz şartlarında Milli TS1400 Turboşaft Motorları ile de etkin bir şekilde icra edebilecek. Seri üretimi devam eden 3 adet T625 GÖKBEY Genel Gaye Helikopteri Jandarma Genel Komutanlığı’na teslim edilecek.

T129 ATAK

T129 ATAK Helikopteri, Türk Silahlı Kuvvetlerinin taarruz helikopteri ihtiyacını karşılamak amacıyla Türkiye’ye özgü ulusal kabiliyetler kullanılarak geliştirilmiştir.

7 Eylül 2007 tarihinde Savunma Sanayi Başkanlığı ile imzalanan sözleşme çerçevesinde TUSAŞ, ana yüklenici olarak platform geliştirme, sistem entegrasyonu, test ve doğrulama, seri üretim ve ömür dönemi lojistik desteği sorumluluğunu üstlenmiştir.

T129 ATAK Helikopterinin performansı zorlu “sıcak hava-yüksek irtifa” vazifeleri için optimize edilmiş olup, gece ve gündüz şartlarında yüksek manevra ve performans kabiliyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin operasyonlarında etkin bir şekilde görev yapmaktadır.

T129 ATAK Helikopteri ilk uçuşunu 17 Ağustos 2011 tarihinde gerçekleştirmiş, test ve kalifikasyon süreçlerinin ardından ilk teslimat 22 Nisan 2014 tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanlığına yapılmıştır. Aralık 2023 prestiji ile Kara Kuvvetleri Komutanlığı, İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı, İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü, Filipinler Hava Kuvvetleri ve Nijerya Hava Kuvvetlerine toplam 82 helikopter teslimatı gerçekleştirilmiştir

ATAK Programı kapsamında, Kara Kuvvetleri Komutanlığına 59’u kesin 17’si opsiyonel toplam 76 adet, İçişleri Bakanlığı’na 24’ü kesin 3’ü opsiyonel toplam 27 adet, Filipinler Hava Kuvvetlerine 6 adet, Nijerya Hava Kuvvetlerine 6 adet T129 ATAK Helikopteri teslim edilecektir.

T70 GENEL NİYET HELİKOPTER PROGRAMI

Program kapsamında, TUSAŞ ana yükleniciliğinde ve Sikorsky, Aselsan, TEI, Alp Havacılık firmalarının alt yükleniciliğinde, Sikorsky Aircraft firmasının S70i Helikopteri’nden yola çıkılarak geliştirilecek olan 109 adet T70 Genel Niyet Helikopteri, Türkiye’de lisans altında üretim modeliyle, 6 farklı kullanıcıya teslim edilecektir. (Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Özel Kuvvetler Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğü) Proje kapsamında, ana yüklenici TUSAŞ, T70 helikopterlerinin kabin, kokpit, kuyruk konisi, yatay ve dikey kuyruk, ana ve kuyruk rotor palleri gibi tüm ana kesimlerin üretimini, sonuncu montaj işlemlerini, testlerini ve entegre lojistik dayanağını; Aselsan, temel aviyoniklerin geliştirilmesi ve entegrasyonunu ve Sikorsky ile birlikte helikopter kokpiti geliştirilmesini (IMAS); TEI, T700 motorunun üretimini; Alp Havacılık ise iniş grupları, dişli kutusu detay parça üretimi ve dinamik modüllerinin üretim ve montajını gerçekleştirmektedir.

Türk Genel Gaye Helikopteri Programı ile ülkemizin genel gaye helikopter ihtiyacı karşılanmış olacak ve Türk sanayisi, askerî ve sivil alanlarda yurtiçi gereksinimlerinin karşılanmasında önemli rol alacak. Projede Ocak 2024 itibarıyla 14 helikopter teslim edilmiş olup, 9 helikopterin üretim süreci devam ederken 19 helikopterin montaj faaliyetleri sürmektedir.