Ubuntu’da Sürücüler Nasıl Kurulur?

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Kullanıcı dostu arayüzü ve geniş topluluk desteğiyle popüler Linux dağıtımları arasında olan Ubuntu’da şoförlerin kurulmasının donanım performansı için çok önemli olduğunu tahmin edersiniz. Bu rehberimizde, grafik, Wi-Fi ve diğer donanım bileşenleri için gerekli şoförlerin Ubuntu işletim sisteminde nasıl kurulacağını siz okurlarımızla birlikte ele alacağız. Linux tecrübenizi güzelleştirmek için dilerseniz anlatıma geçelim.

Bu rehberde, başta çeşitli terminal komutlarını kullanarak şoförleri yüklemekten ekran kartı şoförleri, ağ bağdaştırıcıları ve ses şoförleri gibi spesifik donanımları yönetmeye kadar her evreyi anlatacağız. Öte yandan, her ne kadar basit olsa da terminali kullanmak istemeyenler için grafik arayüzlü Yazılım ve Güncellemeler aracıyla da sürücü kurma sistemine değineceğiz.

Sadece Ubuntu için değil, diğer Linux dağıtımları ve Windows için de gerekli olan sürücüler donanım ve işletim sistemleri arasındaki köprü olarak bilinir. Donanım bileşenlerinizin (ekran kartları, ses şoförleri ve ağ bağdaştırıcıları gibi) işletim sisteminizle etkili bir şekilde iletişim kurmasını sağlarlar. Doğru sürücüler olmadan donanımınız düzgün çalışmayabilir ya da hiç çalışmayabilir.

İlk başta, sisteminizin ihtiyaç duyduğu şoförlerin hangisi olduğunu bulmamız gerekiyor. Ubuntu’nun yerleşik araçlarıyla bu süreci epeyce kolaylaştırdığını söyleyebiliriz. Bunun için aşağıdaki komutu terminale girin. Bu komut, donanımınız için uygun olan şoförleri listeler.

ubuntu-drivers devices

Not: ubuntu-drivers komutu sizde bulunamadıysa sudo apt install ubuntu-drivers-common komutuyla ilgili paketi yükleyebilirsiniz.

Bu komutu yazdığınızda sisteminizin donanımına bağlı olarak değişkenlik gösterse de şuna benzer bir çıktı elde edeceksiniz:

$ ubuntu-drivers devices == /sys/devices/pci0000:00/0000:00:1c.0/0000:03:00.0 == modalias : pci:v000010DEd00001C82sv00001462sd00003267bc03sc00i00 vendor : NVİDİA Corporation model : GP107 [GeForce GTX 1050 Ti] driver : nvidia-driver-460 – third-party free recommended driver : nvidia-driver-450 – third-party free driver : xserver-xorg-video-nouveau – distro free builtin == /sys/devices/pci0000:00/0000:00:1f.6 == modalias : pci:v00008086d000015BEsv0000103Csd000083B2bc02sc00i00 vendor : Intel Corporation model : Ethernet Connection (7) I219-V manual_install: True driver : e1000e – distro free builtin

Sistemde NVİDİA GeForce GTX 1050 Ti grafik kartı var. Önerilen sürücü olarak nvidia-driver-460’ın yanı sıra nvidia-driver-450 ve açık kaynaklı xserver-xorg-video-nouveau gibi diğer mevcut sürücü seçenekleri önerilmiş. Ayrıca Intel Ethernet kartı da bu çıktıda listelenmiş ve e1000e şoförünün dağıtımda önceden bulunmakla birlikte kullanıma hazır olduğu belirtilmiş.

Ubuntu, şoförleri yüklemek için çok basit bir yol sunuyor. Şoförleri otomatik yüklemek için aşağıdaki komutu terminale girmeniz yeterli. Bu komut donanımınız için uygun olan şoförleri otomatik olarak indirip kuracak. Yeni kurulan Ubuntu sistemlerde sıklıkla kullanılan bir usul.

sudo ubuntu-drivers autoinstall

Kullanıcı şifrenizi girdikten sonra aşağıdakine benzer bir çıktıyla karşılaşacaksınız:

$ sudo ubuntu-drivers autoinstall [sudo] password for user: Reading package lists… Done Building dependency tree Reading state information… Done The following additional packages will be installed: nvidia-dkms-460 nvidia-driver-460 nvidia-kernel-source-460 nvidia-settings nvidia-utils-460 xserver-xorg-video-nvidia-460 Suggested packages: nvidia-prime The following NEW packages will be installed: nvidia-dkms-460 nvidia-driver-460 nvidia-kernel-source-460 nvidia-settings nvidia-utils-460 xserver-xorg-video-nvidia-460 0 upgraded, 6 newly installed, 0 to remove and 32 not upgraded. Need to get 115 MB of archives. After this operation, 390 MB of additional disk space will be used. Do you want to continue? [Y/n] Y Get:1 focal-updates/restricted nvidia-driver-460 460.39-0ubuntu0.20.04.1 amd64 [9,676 B] … … Setting up nvidia-utils-460 (460.39-0ubuntu0.20.04.1) … Setting up nvidia-driver-460 (460.39-0ubuntu0.20.04.1) … Processing triggers for libc-bin (2.31-0ubuntu9.7) … Building initial module for 5.8.0-41-generic Done. nvidia: Running module version sanity check. – Original module – No original module exists within this kernel – Installation – Installing to /lib/modules/5.8.0-41-generic/updates/dkms/ depmod… DKMS: install completed. Setting up nvidia-settings (460.39-0ubuntu0.20.04.1) … Processing triggers for man-db (2.9.1-1) … Processing triggers for mime-support (3.64ubuntu1) …

Çıktıyı kısaca yorumlamamız gerekirse terminal, NVİDİA ekran kartı için 460 versiyon şoförün donanım için uygun olduğunu belirler ve yükleme işlemini başlatır. Bu kademede NVİDİA şoförüyle ilgili birkaç paketin (nvidia-dkms-460, nvidia-driver-460 gibi) yüklendiğini fark edeceksiniz. Ayrıca terminal kurulum esnasında sizden onay isteyebilir (Devam etmek istiyor musunuz? [Y/n]). Y yazıldığında süreç devam edecek.

Bazen belirli bir sürücü versiyonunu elle kendiniz yüklemeniz gerekebilir (veya isteyebilirsiniz). Bu, özellikle NVİDİA ekran kartlarının şoförlerinde çok yaygın bir durum.

Ubuntu’da NVİDİA Şoförleri Kurulumu

İlk olarak, grafik şoförlerinin PPA’sını sisteminize eklemeniz gerek. NVİDİA örneğinden devam etmemiz gerekirse aşağıdaki komutu kullanabiliriz.

sudo add-apt-repository ppa:graphics-drivers/ppa sudo apt update

Şimdi gereksiniminiz olan sürücüyü yükleyin. Bunun için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz. XXX kısmında kurmak istediğiniz şoförün versiyonunu gireceksiniz.

sudo apt install nvidia-driver-XXX

Ubuntu’da Wi-Fi Şoförleri Kurulumu

Ubuntu’da kablosuz bağlantı şoförlerinin birden fazla genellikle varsayılan olarak bulunsa da özellikle Broadcom Wi-Fi kartlarında bazen sorunlar yaşanabiliyor ve ekstra bazı süreçler yapmak gerekebiliyor. İlk olarak, kart modelinizi öğrenmeniz gerek. Bunun için aşağıdaki komutu terminale girin:

lspci -nnk | grep -iA2 net

Şuna benzer bir çıktıyla karşılaşacaksınız:

$ lspci -nnk | grep -iA2 net 02:00.0 Network controller [0280]: Intel Corporation Wireless 8265 / 8275 [8086:24fd] (rev 78) Subsystem: Intel Corporation Dual Band Wireless-AC 8265 [8086:1010] Kernel driver in use: iwlwifi Kernel modules: iwlwifi 03:00.0 Ethernet controller [0200]: Realtek Semiconductor Co., Ltd. RTL8111/8168/8411 PCI Express Gigabit Ethernet Controller [10ec:8168] (rev 15) Subsystem: Hewlett-Packard Company RTL8111/8168/8411 PCI Express Gigabit Ethernet Controller [103c:8331] Kernel driver in use: r8169 Kernel modules: r8169

Bu çıktıdan anlamamız gereken şey sistemin bir Intel kablosuz ağ kartına (Wireless 8265 / 8275) ve bir Realtek Ethernet denetleyicisine sahip olduğu. Kernel driver in use satırı, aygıt tarafından hangi şoförün kullanıldığını gösteriyor. Bu örnekte Intel kablosuz ağ kartı için iwlwifi ve Realtek Ethernet denetleyici için r8169 şoförlerinin çalıştığını görmekteyiz.

komut ayrıca özellikle ağ sorunlarını teşhis etmek için veya ağ aygıtlarınızın hangi şoförleri kullandığını bilmeniz gerektiğinde faydalı olabiliyor.

Öte yandan örneğin benim de kullandığım bir Broadcom BCM43xx kartı için: sudo apt-get install bcmwl-kernel-source komutunu kullanarak şoförleri kurabilirsiniz.

Ubuntu’da Ses Şoförlerinin Kurulumu

Linux’ta ses şoförleri için ALSA (Advanced Linux Sound Architecture) ve PulseAudio yapılarını yükleyip yapılandırmanız yeterli. Bu ikisi birçok dağıtımda varsayılan olarak bulunuyor ama olmadığı bir zamana denk gelirseniz ve ses çıkışı alamıyorsanız yapmanız gerekenler şu şekilde:

Kurulum işlemi komutları:

sudo apt-get update sudo apt-get install alsa-utils pulseaudio

ALSA ve PulseAudio hizmetlerini başlatma komutları:

sudo alsactl init pulseaudio –start

PulseAudio ayarlarını yönetmek için, her uygulama, çıkış/giriş aygıtları ve daha fazlası için ses düzeylerini kontrol etmenizi sağlayan grafiksel ve kullanışlı araç olan pavucontrol’ü yükleme komutu:

sudo apt-get install pavucontrol

Bu adımları izleyerek, Linux sisteminizde ses şoförlerini yükleyebilir ve aygıtlarınızı yapılandırabilirsiniz.

Ubuntu’da GUI Aracıyla Sürücü Kurulumu

Terminal şoförleri yönetmek için güçlü bir araç olsa da, her kullanıcı komut satırını kullanamayabiliyor. Neyse ki, Ubuntu ek şoförleri yönetmek için kullanıcı dostu bir grafik arayüzlü bir araca sahip. Bu özellikle grafik kartları, Wi-Fi adaptörleri ve diğer donanımlar için özel şoförleri kolayca yüklemek için epey pratik.

• Menüden kısmından Yazılım ve Güncellemeleri aracını çalıştırın.
• Yazılım ve Güncellemeler penceresinde, üstte birkaç sekme bulacaksınız. “Ek Sürücüler” sekmesine tıklayın.
• Bu sekme, sisteminizdeki aygıtlar için mevcut olan tescilli şoförleri göstermekte. Bu şoförlerin daha iyi performans veya fonksiyonellik için donanım üreticileri tarafından geliştirildiğini belirtelim.
• Ek Sürücüler sekmesi, donanımınız için mevcut tüm şoförleri listeleyecektir. Bu genellikle grafik kartları (NVİDİA veya AMD gibi) ve Wi-Fi adaptörleri için şoförleri içerir.
• Her donanımın birden fazla sürücü seçeneğine sahip olduğunu göreceksiniz. Bu seçenekler arasında Ubuntu’nun test edilmiş ve onaylanmış şoförlerinin yanı sıra doğrudan üreticiden alınan tescilli sürücüler de yer alabilir.
• Grafik kartları için, “nvidia-driver-xxx (tescilli, test edilmiş) NVİDİA sürücü metapackage’ını kullanma” veya “xserver-xorg-video-nouveau – Nouveau görüntü şoförünü kullanma” gibi seçenekler görebilirsiniz.
• Kullanmak istediğiniz şoförün yanındaki seçeneği işaretleyip “Değişiklikleri Uygula” butonuna tıklayın. Şifrenizi girdikten sonra başlayan heyetimin ardından bilgisayarı yeniden başlatarak sürücü kurulum işlemini tamamlayabilirsiniz.

Ubuntu ve Linux dağıtımlarındaki sürücü konusunda en sık sorulan sorulardan kimilerini derledik. Dilerseniz bunları cevaplayalım:

Ubuntu üzerinde Windows şoförlerini kullanabilir miyim?

Hayır. Windows şoförleri Ubuntu gibi Linux dağıtımlarıyla uyumlu değil ve Linux için özel olarak yazılmış şoförlere gereksiniminiz var. Ancak küçük bir istisna olarak bazı ağ kartlarını Linux’ta kullanabilmek amacıyla, son çare Windows şoförlerini Linux dağıtımlarına yüklemeyi sağlayan NDISwrapper isimli bir aracın var olduğunu da belirtelim.

Ubuntu’da şoförleri her zaman manuel olarak yüklemem gerekir mi?

Hayır, her zaman değil. Ubuntu, çok geniş bir yelpazede donanımları destekleyen Linux dağıtımı olarak gerekli şoförleri otomatik olarak tespit etme ve yükleme konusunda epeyce maharetli. Sadece bazı özel aygıtlar, bazı grafik kartları ve kablosuz adaptörlerden en iyi verimi alabilmek için özel şoförleri elle yüklemeniz gerekebilir.

Doğru şoförlerin yüklü olup olmadığını nasıl anlayabilirim?

Aygıtlarınızın Ubuntu tarafından tanınıp tanınmadığını ve doğru çalışıp çalışmadığını kontrol edebilirsiniz. Lspci, lsusb ve ubuntu-drivers devices gibi terminalden yürütülen araçlar bu konuda tam da biçilmiş kaftan. Öte yandan donanımınız beklendiği gibi çalışıyorsa, şoförlerin doğru yüklendiğine emin olabilirsiniz.

Sürücü kurulumu için üçüncü taraf depolarını kullanmak güvenli midir?

Birçok üçüncü taraf depolar güvenli olsa da, her zaman dikkatli olmakta yarar var. Topluluk tarafından kullanılan kullanılan ve üzerinde yorumlar yapılan depolar genellikle sıkıntıya sebep olmaz ama bazı depoların kararlılık ve güvenlik sorunlarına yol açabileceğini unutmayın.

Kapalı kaynak sürücüler açık kaynaklı şoförlerden daha mı iyi?

Bu sorunun yanıtı biraz kullandığınız donanıma bağlı. Kapalı kaynak (tescilli) yani üreticiler tarafından yayınlanan sürücüler, belirli donanımlar (grafik kartları gibi) için daha iyi performans veya daha fazla özellik sağlar, ancak açık kaynaklı sürücüler genellikle topluluk tarafından ziyadesiyle desteklenmekle birlikte düzenli olarak güncelleme alır. Bu noktada ikisini de kullanıp tecrübenize göre bir karar verebilirsiniz.

Ubuntu’nun birçok sürücüyü otomatik olarak almasına rağmen, özellikle grafik kartları veya yazıcılar gibi belirli donanımlar için kullanıcı müdahalesinin gerekli olduğundan bahsettik. Farklı sürücüler arasında geçiş yapma esnekliği, kullanıcı dostu GUI seçeneklerinin mevcudiyeti ve Ubuntu topluluğunun ortaya koyduğu teknik kaynaklar ve desteği, Ubuntu’da sürücü idaresini yönetilebilir getirdiğini söyleyebiliriz. İlerleyen rehberlerimizde tekrardan görüşmek dileğiyle.

Diğer Teknoloji Haberleri İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber