Mardin’e 20 kilometre uzaklıkta, Geç Roma, Erken Bizans, Selçuklu ve Osmanlı devirlerinde yerleşim gören, tarihi kaleler, köşkler, türbeler, mescitler, hanlar ve kilise kalıntıları ile taş meskenlerin yer aldığı vadideki Uluköy Mahallesi’nde bulunan mağarada, Mardin Müze Müdürlüğü başkanlığında başlatılan kurtarma hafriyatlarının ikinci dönemi tamamlandı.
Geçen yıl Paleolitik Çağ’a (Kaba Taş Devri) ait çakmak taşından yapılan çok sayıda kesici ve delici alet ile yonga bulunan 23 metre uzunluğa, 16 metre derinliğine sahip mağarada bu yıl Mardin Artuklu Üniversitesi (MAÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmında Öğretim Üyesi Dr. Eşref Erbil’in bilimsel danışmanlığında, Kızıltepe Kaymakamlığının dayanağıyla gerçekleştirilen hafriyatta yaklaşık 4 metre kalınlığa sahip arkeolojik dolguya ulaşıldı.
MAÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ergül Kodaş, Antropoloji Kısmında Araştırma Görevlisi Dr. Çağdaş Erdem, Antropolog Dr. Birkan Gülseven, Araştırma Görevlisi Bahattin İpek, Arkeolog Mehmet Şan ve istekli öğrencilerin titizlikle yürüttüğü hafriyatlarda Paleolitik Devir’in ardından bu yıl Alt Paleolitikten Orta Paleolitik Devir’e geçişin izlerini taşıyan bulgular tespit edildi.
Ulaşılan silahlar, kazıyıcılar, insanların avladıkları hayvanlara ait kemik kalıntılarının Mardin Müzesi bünyesinde kurulan onarım konservasyon ve analiz laboratuvarında uzmanlar tarafından temizlenerek tahlilleri yapılıyor.
“MAĞARANIN EN ERKEN YAŞI 350 BİN YIL”
Kazının bilimsel danışmanı Dr. Eşref Erbil, AA muhabirine, Gurs Vadisi’ndeki Uluköy Mağarası’nın 2 yıl önce Doç. Dr. Ergül Kodaş’ın bölgede yaptığı yüzey araştırmasında keşfedildiğini söyledi.
ültür ve Turizm Bakanlığının izni, Mardin Müze Müdürlüğünün başkanlığında 2 dönemdir bu alanda kurtarma hafriyatları gerçekleştirdiklerini ifade eden Erbil, bu dönem yürüttükleri hafriyatlarda, yaklaşık 4 metrelik arkeolojik dolguya ulaştıklarını belirtti.
Elde ettikleri sonuçlar doğrultusunda Epipaleolitik, Üst Paleolitik, Orta Paleolitik ve Alt Paleolitikten Orta Paleolitik Devir’e geçişi yansıtan bulgularla karşılaştıklarını anlatan Erbil, uzunluğu 23 metre ve derinliği 16 metre olan mağarada, şimdilik 5 metrekarelik bir alanda kurtarma hafriyatı yürüttüklerini söyledi.
KEMİKLERİN HANGİ HAYVAN TİPLERİNE AİT OLDUĞU ARAŞTIRILACAK
Erbil, bu 5 metrekarelik alanın çabucak üstünde yoğun bir tahribat olduğunu dile getirerek, buradaki arkeolojik bilginin bir an önce kurtarılması gerektiğini ifade etti.
Tahribatın yoğun ve büyük boyutlu olması nedeniyle mümkün olan en kısa sürede en doğru bilgiyi alabilmek ismine mağarada iki periyottur sistemli hafriyatlar gerçekleştirdiklerini dile getiren Erbil, şunları kaydetti:
“Küçük sondaj niteliğinde hafriyatlar gerçekleştirdik ve ana kayaya ulaşarak mağaranın tüm kültürel tabakalanmasını ortaya çıkarmış olduk. Yontmataşlar, bu yontmataşlardan ürettikleri silahlar, kazıyıcılar, insanların avladıkları hayvanlara ait kemik kalıntıları elimize geçti. Bunların çoğunluğu otçul hayvanlara ait. Bunların hangi hayvan cinslerine ait olduğu önümüzdeki günlerde uzmanlar tarafından gerçekleştirilecek çalışmalarla ortaya çıkarılacak. Tekno-tipolojik açıdan söz konusu düzeyler yaklaşık 350 bin yıl öncesine dayanıyor.”
Mağarada bölgenin tarihine ilişkin önemli dataların tespit edildiğine dikkati çeken Erbil, Uluköy Mağarası’nın kuzey Mezopotamya’da hafriyat çalışması yapılan tek mağara olduğunu vurguladı. Erbil, şunları söyledi:
“Bölgede yaptığımız yüzey araştırmalarında Paleolitik Çağ’a ait ispatlar buluyorduk fakat bunları bir arkeolojik dolgu içerisinde katmanlı olarak bulmak çok önemli. Burada yapacağımız yaşlandırma çalışmaları avcı toplayıcı insan faaliyetlerini daha iyi anlamamıza imkan sağlayacak.”
Kültür ve Turizm İl Müdürü Ayhan Gök de geçen sene Mardin Müze Müdürlüğü başkanlığında başlatılan hafriyat çalışmalarının titizlikle yürütüldüğünü, bunun kentte yürütülen tek mağara hafriyatı olduğunu belirtti.
“Burası Gurs Vadisi ile bütünleşik bir alan. Vadiyi halkımız sık kullanıyor.” diyen Gök, bulunacak yapıtlarla bu alanın yeni bir destinasyon olmaya aday olduğunu ifade etti.
İşte Uluköy Mağarası’nda yapılan çalışmalardan yansıyanlar…
17:11
