Üretilmiş İnsan Beynine Sahip Dünyanın İlk Robotu İçin Dev Adım

İnsan beynini bilgisayar arayüzleriyle birleştirmek bilim dünyanın uzun vadeli hayallerinden birisi olsa da bunu tam olarak yapabilmek epeyce zorlu bir iş. Karmaşık sinir sinyallerinin kodunun çözülmesi, biyouyumluluğun sağlanması ve bağışıklık sisteminin müdahalesinden kaçınmak bu zorlukların birkaçı. Lakin bilim insanları laboratuvarda yetiştirilen organoidlerin (insan kök hücrelerinden türetilen bir doku) bu zorlukları aşabileceğini ortaya koyuyor. Çinli bilim insanları bu bağlamda yetiştirilmiş yapay insan beynine sahip robot kavramıyla devrimsel bir adım atıyor.

Organik robotların geleceği için dev atım
Tianjin Üniversitesi ve Güney Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’ndeki araştırmacılar tarafından geliştirilen çip üzeri beyin teknolojisi, robotlara engellerden kaçınmayı ve objeleri kavramayı öğretmek için bir beyin organoidini sinirsel arayüz çipiyle bir araya getirmeyi öneriyor. Bilmeyenler için bu teknoloji, beynin elektrik sinyallerini harici bilgi işlem gücüyle birleştirmeyi amaçlayan ve Çin’in öncelik verdiği beyin-bilgisayar arayüzlerinin (BCI) gelişmekte olan bir ayağı pozisyonunda. BCI teknolojisi, hastaların aygıtları sadece kanılarıyla kontrol etmelerini sağlamak üzere tasarlanmış implante edilebilir bir arayüz olan Elon Musk’ın Neuralink şirketi sayesinde son yıllarda büyük ilgi görüyor. Araştırmacılara göre ortaya konan bu teknoloji, dünyanın ilk açık kaynaklı çip üzeri beyin kullanan akıllı karmaşık bilgi etkileşim sistemi. Tianjin Üniversitesi ise bu teknoloji ile beyin gibisi bilgi işlem teknolojilerinde gelişim sağlanabileceğinin altını çiziyor. Beyin organoidleri, tipik olarak sırf erken embriyolarda bulunan ve nöral dokular da dahil olmak üzere farklı doku çeşitlerine dönüşebilen insan pluripotent kök hücrelerinden yapılıyor. Araştırmacılar, sentetik-organik beyin hücrelerinin robotun nöral arayüzüne bağlanarak nöral doku ve robotun sistemleri arasında iletişim sağlayabileceğini söylüyor.

Hayır, ortada bir robot yok
Lakin araştırmacıların ortaya koyduğu ve bazı medya organları tarafından “İnsan beyni ile kontrol edilen robot” olarak gündeme taşınan çabucak üstteki görsel gerçek değil. Zati organoidler bu kadar büyük de değil. Araştırmacılar bu görseli gelecekteki uygulama senaryolarını göstermek için kullanıyor. Yani basit bir maket ve diyagramdan fazlası değiller.

Öte yandan araştırmacıların makalesi ve bulguları külliyen gerçek bilimi temsil ediyor. Robotların ötesinde Çinli araştırmacıların bulguları sadece robotlara insan gibisi beyin yapılarının eklenmesini önermiyor aynı zamanda -ve tahminen de daha önemli bir şekilde- organoidlerin nakil yoluyla insan beynini onarmak için kullanılabileceğini söylüyor. Bilim insanları bu çeşit nakiller ile beyin hastalıkları dahil olmak üzere felç geçiren hastaları tedavi etmede kullanılabileceğini düşünüyor. Bununla birlikte, araştırma şimdi emekleme evresinde ve birçok cevaplanması gereken soru var. Örneğin, hasarlı beyin dokularının organoidler kullanılarak onarılıp onarılamayacağı veya yeniden yapılandırılıp yapılandırılamayacağı şimdi belli değil. Çinli araştırmacılar son çalışmalarında, organoidlerin konak beyinlere entegrasyonunu artırmak için düşük yoğunluklu ultrason kullandılar. Bu teknik, beyin hasarı olan hastalara yardımcı olmak için invazif olmayan bir yolla sinir ağlarının oluşumunu geliştiriyor.

Makalede, bu tekniğin nörogelişimsel bozuklukları tedavi etmek ve serebral korteksteki hasarı onarmak için yeni tedavilere de yol açabileceği belirtildi. Bundan 5-10 yıl öncesinde kadar organoid teknolojisini BCI’larla birleştirmek için çok uzun bir zaman ihtiyaç duyulduğu düşünülüyordu. Fakat son birkaç yıldaki gelişmeler bunun uzakta olmadığını gösteriyor.

Bundan aylar önce organoidler ile insan beyni dokusundan sesleri duyabilen biyobilgisayar geliştirilmişti. İsviçreli biyo-bilişim teşebbüsü FinalSpark, biyoişlemciler olarak da bilinen dünyanın ilk canlı işlemcilerini geliştirmek için 16 insan beyni organoidini kullanan Neuroplatform projesini geçtiğimiz mayıs ayında başlatmıştı. Yine geçtiğimiz yıl Pennsylvania Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, görsel korteksleri hasar görmüş sıçanların beyinlerine insan nöronları yerleştirerek, etkilenen bölgelerin kimilerinin hayata dönmesini sağlamıştı.