Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) sekiz günlüğüne uzaya giden iki astronotu iki aydan fazladır uzayda mahsur.
Deneme uçuşu için Boeing’in yeni Starliner uzay aracı ile Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) doğru 5 Haziran’da yola çıkan Sunita Williams ve Butch Wilmore’un birkaç gün içinde dönmesi planlanıyordu ancak arızalar nedeniyle şimdi kapsülün Dünya’ya geri dönemeyebileceğinden endişe ediliyor.
Bu, astronotların uzayda mahsur kaldığı ilk görev değil.
Aslında Starliner mahsur kalmak için çok da kötü bir yer değil.
Space Btffins podcastine konuk olarak 2020-2021 yılları arasında Starliner’da geçirdiği altı aylık görevi nasıl tamamladığını anlatan NASA astronotu Victor Glover, araçta “yedi yatak odası ve üç banyo” olduğunu söyledi.
Araçta su kaynakları bol ve yakın zamanda tüketim hususlarına destek amacıyla yapılan bir uzay görevi sonrası gıda kaynağı da gereğinden bile fazla.
Aracın içi biraz kalabalık olsa da, astronotların camdan gördükleri Dünya görüntüsü muazzam.
Uzay vazifelerini takip eden Florida merkezli haber sitesi SpaceUpClose’un kurucusu Ken Kremer, “Oradaki astronotlar gayet mutlu. Birçok insan mahsur kaldıklarını düşünüyor ama durum öyle değil” diyor.
Kremer, “Yaşanan problemleri küçümsemiyorum ama aslında bu misyon en başta da sekiz gün olarak hesaplanmış olamazdı. İki astronot da daha önce altı aylık vazifelerde yer aldılar ve bu sefer daha uzun bir görev için yollanmaları gerekirdi” diye açıklıyor.
Çoğumuz seyahatimiz iptal olduğunda ya da hava alanındayken uçuşumuz ertelendiğinde öfkeleniyoruz.
Bu gibi beklenmedik durumlar için dünyadaki en hazırlıklı insanlar ise, bu konuda eğitimli olan astronotlar.
Glover, astronotları “profesyonel risk alıcılar” diye nitelendiriyor.
Williams ve Wilmore da NASA’nın en tecrübeli astronotları arasında.
İkisi de uzmanlıklarını Starliner’ı testlere natürel tutarak kullanıyor ve bu koşullar altında ellerinden gelenin en düzgününü yapıyorlar.
Astronotlar uzay istasyonunun bakımını üstlenmekle kalmayıp, uzay giysilerini tamir ediyor, bilimsel deneyler yapıyorlar. Paris’teki Olimpiyatları bile takip ettiler.
Uzay aracının içindeki işleyişi iyi bildikleri için de gıda kaynaklarının yönetilmesinden ekipmanların bulunduğu rafların derin temizliğine pek çok görevi üstlenebiliyorlar.
Normalde uzay istasyonunda astronotların ter ve idrarı yeniden dönüştürülerek içme suyu üretiliyor ancak son arızalar nedeniyle idrarları depolamak zorunda kaldılar.
Bu da zati iki ek astronot yüzünden kalabalık olan uzay aracını daha da sıkışık hale getirdi.
Astronotlar Williams ve Wilmore, yanlarında getirdikleri yedek modüller ve destek amaçlı ek ekipmanlarıyla bir arada sistemin tamir edilmesini bekliyorlar.
Bu gibi beklenmedik durumların nadiren trajediye dönüştüğü uzay istasyonundaki herkes, gösterdikleri profesyonel yaklaşımla istasyonun başarısını da ortaya koydu.
Kasım 2000’den bu yana istasyonun hiç boş kalmadığını da unutmamak gerek.
Rus kozmonot da mahsur kalmıştı
Öte yandan astronotların uzayda beklenenden daha uzun kaldığı geçmişteki hadiselere bakılırsa, Williams ve Wilmore için hayat çok daha zor olabilirdi.
Örneğin Mayıs 1991’de Mir uzay istasyonuna göreve giden Sovyet kozmonot Sergey Krikalyov, birkaç ay kalmayı beklerken neredeyse bir yıl uzayda durmak zorunda kalmıştı.
İngiliz astronot Helen Sharman’ın da dahil olduğu uzay misyonunun ilk haftalarında her şey planlandığı üzereydi.
Tüm bunlar olurken, Krikalyov’un ülkesi dağılmak üzereydi.
Ağustos 1991’de Sovyet lider Mihail Gorbaçov’a karşı bir darbe teşebbüsünde bulunan komünistler tanklarla Moskova sokaklarındaydı.
2019’da bir röportaj yaptığım Krikalyov, o dönem eşi ile karşılıklı olarak birbirleri için endişelendiklerini söylemiş, “Yerde tüm bu çalkantılar ve istikrarsızlıklar yaşanırken elbette biz de arkadaşlarımız, akrabalarımız, anne babalarımız için kaygılanıyorduk” demişti.
Gerçekten de uzay misyonunun başlamasından dört ay sonra Sovyetler Birliği dağıldı.
Uzaya tedarik uçuşları devam etti ancak Krikalyov ve istasyondaki diğer kozmonot Aleksandr Volkov’un Dünya’ya dönüp dönemeyeceği meçhuldü.
Krikalyov, “İstasyonda olduğumuzu unuttuklarına dair öyküler kulağıma gelmişti. Oysa her gün merkezle iletişim halindeydik ve yapmamız gereken deneyler, elimizde de gereken gıda ve su kaynakları vardı. Aslında her şey tam vaktinde ilerliyordu” diye anlattı.
Dünya’dan ayrıldıktan bir yıla yakın süre sonra Krikalyov, yeni ana vatanı olan Rusya’ya döndü.
Astronotlar tehlikede mi?
Starliner’daki arızalara ilişkin incelemeler devam ederken, Sunita Williams ve Butch Wilmore’un durumu herhangi bir paniğe neden olmuyor.
NASA’nın birkaç hafta içinde uzay aracını mürettebatlı ya da mürettebatsız eve geri uçurma konusunda en son kararı vermesi bekleniyor.
Öte yandan ikili Eylül ayında Dünya’ya dönmeyi başarsa da, özellikle Ay ve ötesine çok daha gelişmiş uzay araçlarıyla vazifeler düzenlenmesi beklenirken, gelecekte bu stil beklenmedik olayların yeniden yaşanması olası.
1972’den beri Dünya yörüngesinin ötesine yapılacak ilk görev için Artemis 2’nin pilotluğunu yapması planlanan Victor Glover, “Yaptığımız iş güya rutin bir vazifeymiş izlenimi verirsek, hem kamuya hem de mesleğimize kötülük yapmış oluruz. Gelecekte Starliner’ı 10’uncu kez uçurduğumuzda da misyonumuz bugünkü kadar karmaşık ve zor olacak” diyor.
18:02
18:02
News
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
