Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Türkiye’de yasalar çerçevesinde belirlenen temsilci atama, idari para cezası üzere hiçbir yükümlülüğünü yerine getirmeyen toplumsal medya uygulaması X’i geçtiğimiz ay son defa uyarmış ve yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde bant daraltması uygulanacağını açıklamıştı. X‘in Türkiye‘ye temsilci atamasıyla birlikte artık bant daraltma uygulaması da rafa kaldırılmış oldu.
Ulaştırma Bakanı Abdulkadir Uraloğlu da, toplumsal medya platformu X‘in Türkiye‘de temsilciliği kurulduğunu ve faaliyetlerinin devam edeceğini açıkladı. Uraloğlu, X hesabından yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan‘ın öncülüğü sonucu toplumsal medya platformu X’in Türkiye’de temsilciliği kuruldu. X, artık İstanbul merkezli temsilciliği ile Türkiye’de faaliyetlerini sürdürecek” dedi. Peki X‘in Türkiye‘de temsilcilik açması ne söz ediyor? Hususa ait tüm detayları Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Dr. Sezercan Bektaş ve Sakarya Üniversitesi İrtibat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Bostancı Milliyet.com.tr’ye anlattı.
X’İN TÜRKİYE’YE OFİS AÇMASI NE SÖZ EDİYOR?
Türk hukukunda internet ortamındaki yayınlara ve bu yayınların içeriklerine ait kurallar 5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu yayınlar Yoluyla İşlenen Cürümlerle Çaba Edilmesi Hakkında Kanun” ile düzenleniyor. 29 Temmuz 2020’de 7253 sayılı kanun ile yapılan değişiklik ile sosyal medya platformları da bu kanun kararlarına tabi tutulmuştu. Bu kapsamda X’in Türkiye’ye bir temsilcilik açması mecburilik haline gelmişti. Pekala bu Türkiye için tam olarak ne tabir ediyor?
Dr. Sezercan Bektaş: Türkiye‘de günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı toplumsal medya platformlarının, isimli yahut idari makamlarca gönderilecek tebligat ve bildirimleri alabilmeleri, kendilerine yöneltilen talepleri yerine getirebilmeleri, bireyler tarafından yapılacak müracaatları cevaplandırılabilmeleri ve kanun kapsamındaki öteki yükümlülükleri yerine getirilebilmeleri için Türkiye‘de bir temsilci ataması yapmaları gerektiği 5651 sayılı kanunda düzenlenmiştir. Bu düzenlemeyle toplumsal medya platformu aracılığıyla işlenen hukuka karşıt hareketleri engellemek ya da işlenmiş aksiyonlarla ilgili idari ve isimli süreçlerini işletebilmek için Türkiye’de tüzel muhatabın belirlenmesi amaçlanmıştır. Hakikaten bu düzenlemeden evvel hukuka alışılmamış içerik taşıyan paylaşımlara karşı yürütülecek isimli ve idari süreçler, toplumsal medya platformunun yurt dışındaki merkezine ulaşılamaması sebebiyle işletilemiyordu. Yurt dışı kaynaklı toplumsal medya platformlarının Türkiye‘de temsilcilik kurması ve 5651 sayılı kanun kararlarına tabi olması toplumsal medya kullanıcılarının başta kişilik hakları olmak üzere öbür haklarının korunması açısından büyük ehemmiyet taşımaktadır.
‘X VERGİ ÖDEMEK ZORUNDA’
X’in Türkiye‘de ofis açmasıyla ekonomik açıdan da kıymetli adımlar atılmış olacak. Hem kullanıcıların haklarını korumak konusunda muhatap olunacak X Türkiye Temsilciliği, vergi ödeyerek ekonomik açıdan da katkı sunacak. Doç. Dr. Mustafa Bostancı‘ya göre ise X temsilci göndermemek konusundaki halini sürdürseydi, internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranında daraltılmasına kadar yaptırımlar uygulanabilirdi.
Doç. Dr. Mustafa Bostancı: Öncelikle kanunların toplumsal ağ sağlayıcılara yüklediği sorumlulukları yerine getirecek muhatap belirlenmiş oluyor. Bu sorumluluklar karar verilen içerikleri kaldırma, hesapları kapatma üzere örneklerle çoğaltılabilir. Bir öteki kıymetli bahis ise vergidir. Ülkemizde ticari faaliyet göstererek gelir elde eden her şirket üzere toplumsal ağ sağlayıcılar da vergi ödemek durumundadır. Temsilci belirlemediği için reklam yasağı uygulanan X artık hem reklam yayınlayabilecek hem de gelir elde ettiği tüm ticari faaliyetler açısından vergi ödeyecektir. X, Türkiye’de tanınan toplumsal medya platformlarından biridir. Bilgi akışının, dezenformasyonun ve kamuoyunu yönlendirici faaliyetlerin sıklıkla yapıldığı bir platformdur. Hem kıymetli bir enformasyon kaynağı hem de güçlü bir ticari işletmedir. Türkiye’den milyonlarca kullanıcıya sahip olmanın yanı sıra gelir elde etmek türel kurallara uymayı gerektirir. Bu açıdan, 5651 sayılı kanun kapsamındaki çeşitli yükümlülükleri yerine getirmek ve muhataplık açısından X’in temsilci ataması kıymetlidir.
“5651 kapsamında bu vakit kadar Türkiye‘de temsilcilik açmayan X, çeşitli yaptırımlarla karşılaştı. Para cezalarının ardından kanunda belirtildiği üzere reklam yasağı uygulandı. Bir sonraki evre olan bant daraltma yaptırımına gereksinim kalmadan X gerekli adımı attı ve bir temsilci belirledi. Temsilci belirlememe konusunda ısrarlı halini sürdürseydi X’in internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranında daraltılmasına kadar yaptırımlar uygulanabilirdi.” – Doç. Dr. Mustafa Bostancı
‘KULLANICILARIN TÜREL HAKLARINI KORUYACAK’
Günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı toplumsal medya platformunun Türkiye‘de en az bir kişiyi temsilci olarak belirleyeceği bu kişinin bağlantı bilgilerine kolaylıkla görülebilecek ve direkt erişilebilecek biçimde internet sitesinde yer vermesi gerektiği ayrıyeten bu temsilcinin kimlik ve irtibat bilgilerini Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na bildirmekle yükümlü olduğu 5651 sayılı kanunda düzenlenmişti. Buna nazaran X‘in Türkiye’de ofis açması zarurî hale geldi. Pekala X kullanıcıların haklarını nasıl koruyacak?
Dr. Sezercan Bektaş: 5651 sayılı kanuna nazaran günlük erişimi on milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı toplumsal medya platformlarının belirlediği gerçek yahut hukuksal kişi temsilcilerinin teknik, idari, hukuksal ve mali istikametten tam yetkili ve sorumlu olması temeli kabul edilmiştir. Böylelikle toplumsal medya kullanıcıları türel haklarına ait taleplerini direkt bu temsilciye karşı yöneltebileceklerdir. Bu kapsamda, X platformu tarafından bildirilen X İstanbul Şirketi de artık Türkiye’de X platformuna yöneltilecek bütün taleplerin muhatabı haline gelmiştir. Ayrıyeten 5651 sayılı kanun kapsamında toplumsal medya platformunda yapılan paylaşımın özel hayatının kapalılığını ihlal ettiğini argüman eden şahısların bu içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi taleplerinde X İstanbul yapılacak müracaatlarda muhatap olacaktır.
“5651 sayılı kanuna nazaran toplumsal medya platformu, kullanıcılarının haklarının korunmasına yönelik olarak Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından yapılacak kullanıcı haklarına ait düzenlemelere uymakla yükümlüdür. Ayrıyeten, toplumsal medya platformu bireylerin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokan içerikleri öğrenmesi ve gecikmesinde sakınca bulunması hâlinde, bu içeriği ve içeriği oluşturana ait bilgileri yetkili kolluk üniteleriyle paylaşmak zorundadır. Bu yükümlülüklerini toplumsal medya platformu temsilcisi vasıtasıyla yerine getirebilir. Ama yükümlülüklerini ihlal etmesi halinde platformun Türkiye’deki temsilcisi de bu sorumluluğa karşı muhatap olacaktır.” – Dr. Sezercan Bektaş
13:12
