Yapay Zeka Algoritması Tıger, İnsan Hayatına Etkileri Nedeniyle Tartışılıyor

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

ProPublica’nın yayımladığı bir haber, ABD – Louisiana yönetiminin, Louisiana Eyalet Üniversitesi tarafından geliştirilen TIGER isimli bilgisayar programını nasıl kullandığını gözler önüne serdi. TIGER (Hedefli Müdahaleler Yeniden Girişi Daha da İyileştiriyor), koşullu tahliye müracaatlarını pahalandırmak ve mahkumların hapishaneye geri dönme risklerini hesaplamak üzere tasarlanmış bir yapay zeka algoritması.

Program, başlangıçta mahkumların geçmişlerini göz önünde bulundurarak onların rehabilitasyonuna yardımcı olmayı hedefliyordu. Ancak bugün TIGER puanı, bir mahkumun kaideli tahliye uygunluğunun neredeyse tek ölçütü haline gelmiş durumda.

Algoritma, bir kişinin iş geçmişi, suç mahkumiyetleri ve ilk tutuklanma yaşı gibi datalardan yararlanarak bir risk puanı oluşturuyor. Bu durum tenkitlere neden olmuş durumda, çünkü algoritma, mahkumun hapishanedeki davranışlarını veya rehabilitasyon uğraşlarını dikkate almıyor. Aktivistler, bu sistemin ırksal ve demografik önyargılar barındırabileceğini ve adalet hissini zedelediğini iddia ediyor. Louisiana eyaletine ait Ceza İnfaz Dairesi verileri de bu kaygıları dayanaklar nitelikte: yaklaşık 13.000 kişilik hapishane nüfusunun yarısı, TIGER tarafından otomatik olarak orta veya yüksek risk kategorilerine yerleştirilmiş durumda.

Calvin Alexander örneği

TIGER algoritmasının etkileri, ferdî kıssalarda daha net bir şekilde ortaya çıkıyor. Örneğin, tekerlekli sandalyeye bağlı, kısmen görme engelli 70 yaşındaki Calvin Alexander, 20 yıldır mahpusta ve bu süre boyunca uyuşturucu rehabilitasyonu, öfke denetimi terapisi ve profesyonel marifet geliştirme programlarına katılmış; ayrıca temiz bir disiplin siciline sahip. Ancak TIGER puanı “orta risk” seviyesinde olduğu için kurallı tahliye duruşması iptal edilmiş durumda. Alexander, ProPublica’ya verdiği demeçte, “Hapishanedeki insanlar, cezalarını hafifletmek için bir şey yapma umutlarını kaybettiler” diyerek bu durumun yarattığı hayal kırıklığını dile getirdi.

TIGER’ın kaideli tahliyede kullanımı, Louisiana’da sadece yasal değil, aynı zamanda eyalet siyasetlerinin da bir parçası. Cumhuriyetçi Vali Jeff Landry, algoritmanın kullanımını teşvik eden adımlar atan bir isim. Landry, geçen yıl bir yasa tasarısını onaylayarak, 1 Ağustos 2024’ten sonra işlenen suçlar için kaideli tahliye imkanını tamamen kaldırdı ve Louisiana, 24 yıldır bu düzenlemeyi uygulayan ilk eyalet oldu. Daha sonraki bir yasa ise mevcut mahkumların sırf TIGER algoritmasının “düşük riskli” olarak değerlendirdiği durumlarda koşullu tahliyeye uygun olabileceğini belirledi.

Eleştiriler ve gelecek

TIGER, sistemin etkinliği ve adaleti üzerindeki etkileri nedeniyle eleştirilmeye devam ediyor. Özellikle mahkumların hapishanedeki davranışlarını ve ferdi rehabilitasyon eforlarını görmezden gelen bir algoritmanın, adalet hissini zedeleyebileceği endişesi dile getiriliyor. Ayrıca, yapısal önyargılar ve algoritmanın sadece geçmiş verilere dayanarak kararlar alması, ceza adaletindeki ıslahat taleplerini güçlendiriyor.

Louisiana’nın kurallı tahliye sürecindeki bu algoritma odaklı yaklaşımı, yapay zekanın ceza adalet sistemindeki rolüne ilişkin tartışmaları daha da alevlendirmiş durumda. TIGER’ın gelecekteki kullanımı ve düzenlemeleri, sadece bu eyalet için değil, dünya çapında benzer sistemleri kullanan diğer yerler için de önemli bir emsal oluşturabilir.

Diğer Teknoloji Haberleri İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber