Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) yapılan sonlu bir çalışma yapay zeka yöneticilerinin iş yerlerinde insan yöneticilerle bazı mevzularda aynı performansı gösterdiğini buldu.Pekala yapay zeka, yönetim konusunda insanların yerini almaya başlayabilir mi? Vancouver, Kanada’da yaşayan Hannu Rauma, 83 çalışanı direktörün getirdiği gerilimin yüreğini kırdığını ve yılgın hissettirdiğini söylüyor. Rauma, küçük işletmelere pazarlama desteği sağlamak için üniversite öğrencilerini çalıştıran Öğrenci Pazarlama Ajansı isimli bir şirkette üst seviye yönetici olarak görev yapıyor. Firmanın, Kasım ayından bu yana ABD merkezli Inspira isimli şirket tarafından geliştirilen otonom bir yapay zeka yöneticisini kullanmaya başladığını ve her şeyin değiştiğini söylüyor. Yapay zeka yöneticisi, uzaktan esnek şartlarda çalışanların programlarını belirlemelerine ve iş yüklerini önceden planlamalarına yardımcı oluyor. Robot yöneticiler, çalışanların takvimlerini yönetiyor, onlara iş teslim tarihleri için hatırlatıcılar ve düzenli hatırlatıcılar gönderiyor. Bunun yanında farklı müşterilere harcanan vakti kaydederek onların doğru şekilde faturalandırılmasını sağlıyor. Yapay zeka ayrıca yöneticilere, yazılı bağlantılarını güzelleştirmek için tekliflerde bulunuyor, işle ilgili soruları yanıtlıyor ve tüm çalışanların gelişimini merkezi bir portalda otomatik olarak güncelliyor. Rauma, yapay zeka yöneticisine geçişin sadece gerilim seviyelerini azaltmakla kalmayıp, çalışanlarının daha hızlı ve daha üretken çalışmasına da imkan sağladığını söylüyor: “Şirketin büyümesine ve diğer olumlu şeylere odaklanabiliyorum. Ömrümü uzattığına eminim” diyor. Rauma, çalışanlarıyla bağlarının de büyük ölçüde geliştiğini ekliyor: “ Artık daha eşit koşullardayız. Evvelce sadece sıkıntıları çözmekle uğraşıyorduk. Ama artık daha dertsiz tartışmalar yapabiliyoruz.”
Yapay zeka insan yöneticiyle birlikte çalıştığında verimlilik artıyor Getty Images Rauma ve 83 çalışanından 26’sı aslında Inspira ve ABD’deki Columbia Üniversitesi, Arizona Eyalet Üniversitesi ile Wisconsin Üniversitesi’nden akademisyenler tarafından yapılan ve yapay zeka yöneticilerinin performansını beşerlerle karşılaştıran bir çalışmanın parçası olarak yapay zekayı kullandı. Katılımcılar üç kümeye ayrıldı: Birine bir insan yönetici, başkasına yapay zeka yöneticisi ve son kümeye hem yapay zeka hem de insan yönetici atandı. Yapay zeka yöneticisi, çalışanların günlerini önceden planlamasını sağlamada yüzde 44’lük bir başarı oranına ulaştı ve çalışanları yüzde 42 oranında işe vaktinde başlamaya motive edebildi. İnsan yönetici için bu oranlar yüzde 45 ve yüze 44 ile epey yakın seyretti. Ancak yapay zeka yöneticisi, bir insan yöneticiyle ortaklaşa çalıştığında, çalışanların iş günlerini önceden planlamasını sağlamada yüzde 72’lik bir başarı oranı elde etti ve vaktinde başlama oranı yüzde 46’ya çıktı.
Çalışmanın kapsamı sonlu olsa da yapay zeka araçlarını kullanmaya başlayan şirketler için ilginç sonuçlara işaret ediyor.
Bir nezaret aracı haline gelmesinden kaçınılmalı Getty Images UPS, Dell’in ortalarında olduğu şirketler bu yıl insanların yaptığı işler için yapay zekayı kullanmak üzere önemli sayıda işten çıkarmalar yapacaklarını duyurdu. Buna karşın, New York’taki Columbia Üniversitesi’nden Prof Paul Thurman, yönetim rollerini tamamen yapay zekayla değiştirmenin büyük bir hata olacağını savunuyor: “Orta seviye yöneticilik herhangi bir şirketteki en kritik seviyedir. Bunlar değişmeye başlarsa belirsiz bir seyahate sürüklenirsiniz. Çalışanlarınız süreklilik hissetmez, mentorluk ve koçluk alamazlar… (Bunlar) insan yöneticilerin yapay zekadan daha iyi olduğu ve aslında odaklanmaları gereken tüm insani becerilerdir.” Prof Thurman, yapay zekanın yöneticileri daha yenilikçi çalışma yollarına hazırlayabileceğini belirtiyor. Buna ek olarak yapay zeka bir takımda kimlerin geride kaldığını ve bir insan tarafından daha yakın ilgiyle yönetilmesi gerekebileceğini belirleyebilir. Aynı şekilde daha fazla onaya ihtiyaç duyan performans yıldızlarına odaklanmalarını sağlayabilir.
Ancak şirketlerin yapay zeka yöneticilerinin bir nezaret aracı haline gelmesinden kaçınması gerektiğini söylüyor: “İnsanların sadece vaktinde gelmemekle kalmayıp, aynı zamanda öğlen yemeğine çok fazla zaman ayırdıklarını ve gereğince salata yemediklerini fark ettiğiniz bir noktaya gelmek istemezsiniz. O kadar ileri gitmek istemezsiniz.” Londra’da bir İnsan Kaynakları danışmanı olan Tina Rahman yapay zeka idaresine aşırı bağımlılığın, şirketleri insani istikametleri değil sadece iş çıktılarını önemsemeye itebileceği konusunda uyarıyor. “Bir işletmenin çalışanlarına, yönetimi bu yepyeni yapay zeka sistemine bırakıp, ardından ‘işyerindeki tecrübelerinizi önemsiyoruz’ demesi çok zor olacak.” diyor.
İşletmelerin maliyetleri düşerken özgünlüklerini kaybedebilirler Bores isimli sibergüvenlik şirketinin kurucusu James Bore, yapay zeka yöneticileriyle ilgili en büyük kaygının, insani problemlerden değil siber güvenlikten kaynaklandığını söylüyor: “Yapay zeka yöneticiniz varsa; şirketinizin tüm iş süreçlerini, prosedürlerini ve teliflerini onun erişimine açmış olabilirsiniz. Yazılım, bunları kopyalamak isteyenler tarafından kaçırılabilir ve de fidye istenebilir.
“Bunlara bağlı hale geldiyseniz ve insanların yerine yapay zekayı getirdiyseniz, biraz da köşeye sıkıştınız zira artık sağlam değilsiniz ve insanlara bu yeteneği kazandırmadığınız için geri dönüşünüz de yok.” Bore, insanların yapay zekayla daha verimli hale gelebileceğini lakin bunun bazı sonuçları olacağını söylüyor: “Daha fazla otomasyon yaptıkça, daha fazla insanı işten çıkardıkça, evet, maliyetlerinizi düşüreceksiniz. Ama aynı zamanda şirketinizi daha yeri doldurulabilir hale getireceksiniz.”
13:14
