Yerel seçimlerin üzerinden dört ay geçti. Kürtlerin eline geçen belediyeler, bazı ataklara ve engellemelere rağmen faaliyetlerine başladı. Öncelikle Hakkâri belediyesine kayyım atanmasını şiddetle kınıyor ve belediye meclisi tarafından seçilen belediye başkanına ve tutuklu eş-başkana takviyemi ifade ediyorum. Biz Kürt Dili ve Kültürü Derneği’nin yöneticileri olarak Urfa’nın Hilvan, Bozova, Viranşehir, Ceylanpınar ve Halfeti ilçelerinin belediyelerini ziyaret ettik. Suruç Belediyesi’ni ise önümüzdeki gündeler de ziyaret edeceğiz. Kürt kültürünün geliştirilmesi ve dil faaliyetlerine takviyemizi ve hazır olduğumuzu ifade ettik. Belediye eş-başkanları da bu alanda çalışmak istediklerini bildirdiler. Kısa zamanda Kürt kültürünün ve lisanının gelişmesi için çalışmalara başlamalarını umuyoruz.
Dil, öncelikle çocuklarda ve insanların düşünce ve duygu dünyasında gelişir; onların düşünce ve duygu dünyasının gelişmesiyle birlikte konuşulan dil de gelişir. Bu yüzden lisanlar de insanlar gibi özgür bir yaşam alanı ister, ayrıca her dil var olduğu coğrafyada hükümran olmak ister. Eğer zorunlu olarak başka lisanlarla rekabet etmek durumunda kalırlarsa da, her dile bütün yaşam alanlarında gelişip güçlenme dinamiklerini sonuna kadar kullanma fırsatı verilmelidir. Bu nedenle bir dil, her şeyden önce statü sahibi olmak ve konuşucularını gönlünde özel bir yere sahip olmak ister, o dili konuşanların o dili sevmesi onunla gurur duyması gerekir. Ne yazık ki Kürtler bu fırsatlardan yoksundur.
Statü meselesi siyasi bir uğraşın konusu, yerel idarelerin bu konuda yapabilecekleri sonludur. Bunun için daima bir siyasi mücadele gerekir. Ancak belediyeler bir lisanın itibarının artmasının önünü açabilir. Öncelikle en azından tüm işlerini iki lisanlı hale getirebilirler. Örneğin Kürt belediyeleri, Kürtçeyi kendi çalışmalarında resmi dil haline getirebilirler. Bunun için sivil ve demokratik kurumların merkezi seviyede bir dil siyaseti ve planlamasına sahip olması gerekiyor. Çalışma ekiplerinin yerel idarelerinin lisanın korunması ve geliştirilmesi alanında berrak bir bilince ve net bir tavra sahip olmaları gerekmektedir. Ehil ve yetişmiş takımlarla bu dil planlaması uygulanırsa, olumlu sonuçları kısa sürede kendini gösterir.
Merkezi seviyede kültür ve dil faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin net bir program bulunmalı, bu programa göre büyükşehir belediyelerinde dil ve kültür daireleri kurulmalıdır. İl ve ilçelerde Kürt kültürüne ve diline yönelik müdürlükler kurulmalıdır. Lisanın korunması ve geliştirilmesi elbette ki tek bir daire/müdürlüğün işi değildir, önce bu daire/ müdürlük bünyesinde çalışanlar, sonra belediyenin tüm çalışanlarının Kürtçe lisanında eğitim alması gerekir, sadece bölgesel dil yeterli değildir, çalışanlar yazı dilini öğrenmeli, bu alandaki eş-başkanlar öncülük etmelidir.
Bir lisanın bahtını, o dili konuşanların tavrını belirler. Ama ne yazık ki Kürt toplumunun çok büyük bir yüzdesi Kürtçe lisanının korunmasına ve geliştirilmesine kayıtsız kalıyor. Pek çok aile çocuklarını hiçbir korku duymadan hükümran lisanla yetiştiriyor. Bu tavır ve davranış Kürt lisanının geleceği açısından tehlikelidir. Dolayısıyla bu dil anlayışına karşı Kürt lisanının korunması ve tanıtılması konusunda güçlü bir efora ihtiyaç vardır. Belediye Kürt lisanıyla ilgilenen kuruluşlarla birlikte düzenli ve kapsamlı çalışmalar yürütebilir.
Bu iş çok fazla emek ve iyi uzmanlık gerektirir. Bu nedenle bu işi yapan kişilerin ehil ve açık bir bilince sahip olması gerekir. Ayrıca tüm kurum ve kişilerin faydalanması gerekmektedir. Tüm yerel güçlerin ve dinamiklerin bu sürece dahil olması ve bir dil meclisi gibi çalışması gerekiyor. Böylelikle belediye hayatın farklı alanlarına çarçabuk girip Kürt dilini o alanda görünür kılabilir.
Dilleri güçlendirip ve geliştiren bir diğer alan ise bütün (korpus) ve ölçünlü dil oluşturma çalışmalarıdır. Bu çalışmalarla dil, değişen toplum yaşantısına göre yenilenir ve güncellenir. Bu çalışmalar da uzman kişi ve kurumlar tarafından yapılmaktadır. Neyse ki bu alanda çalışan yüzlerce pek çok kişi ve kurum var. Belediyeler bu kişi ve kurumları destekleyebilir, onlara güç ve yeteneklerini birleştirme, daha güçlü ve verimli çalışma yapma fırsatı verebilir. Bu konuda ilk adım belediyecilikle ilgili kavramların tanımlanması olmalıdır. Yakın gelecekte belediye faaliyetlerine ilişkin kavramlar sözlüğünün hazırlanması için bir grup oluşturulmalı ve bu alanda hızlı ve daima bir çalışma yürütülmelidir. Tüm belediyelerde standart tabirlerin kullanılması kıymetlidir.
Bütünce çalışmalarının devamı olarak diğer stratejik bir alan ise eğitim ve öğretim çalışmalarıdır. Özellikle çocuklara yönelik eğitim ve öğretim. Nasıl ki İstanbul Büyükşehir Belediyesi birçok mahallede anaokulu ve kreş açtıysa, Kürt belediyeleri de her mahallede Kürtçe eğitim veren anaokulları ve kreşler açabilir. Bu mevzuyla ilgili medya kuruluşları ve belediyeler, EBA sistemi gibi Kürtçe bir eğitim programı hazırlayıp bir televizyonda yayınlatabilir.
Kürt belediye liderleri bu alanda deneyimsiz değil, dolayısıyla belediye liderleri devralınmadan önce birçok çalışma yapıldı. Artık bu hususları konuşmamıza gerek yok. Mesela Diyarbakır’da Kürt müziği, tiyatro ve edebiyat alanında iki akademi vardı. Ayrıca birçok şehirde çocuklara yönelik anaokulları açıldı. Yine müzik ve tiyatro faaliyetleri ağırlıklı olarak Kürtçeydi.
Ayrıca belediyelerin sosyal medya hesapları çok dilliydi. Bunların yanı sıra birçok mahallede gençlerin hem üniversite sınavına hazırlandıkları hem de Kürtçe öğrendikleri eğitim evleri açıldı. Kürtçeye yönelik şenlikler, konferanslar, çalıştaylar ve kitap stantları düzenlendi. Tüm bu çalışmaların, bazı yeni çalışmalarla birlikte, sistemli bir şekilde, daha gelişmiş, katılımcı, daha yaygın, sivil ve demokratik bir anlayışlar yapılması yeterli olacaktır.
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
20:40
News
Genel
Genel
Genel
Gündem
Genel
Genel
GENEL
